Według różnych źródeł i wyników badań zlecanych przez prywatne i państwowe placówki medyczne, już znacznie ponad 85% Polaków skarży się na poważne bóle kręgosłupa. Można stwierdzić, że schorzenia i wady kręgosłupa to dzisiaj problem cywilizacyjny i społeczny. Niezmiennie, wśród tych dolegliwości prym wiodą szeroko rozumiane dyskopatie. Nie można jednak zapomnieć o innych chorobach kręgosłupa – mniej rozpowszechnionych jednak równie niebezpiecznych i równie upośledzających. Jedną z nich jest kręgozmyk – choroba zdradliwa i podstępna ze względu na niejednokrotnie bezobjawowy przebieg lub nieswoisty charakter objawów w początkowych fazach swojego rozwoju. W poniższym artykule postaramy się przedstawić możliwie jak najwięcej przydatnych informacji, dzięki którym można będzie poznać jej charakter, przyczyny, dostępne sposoby i możliwości leczenia. Zapraszamy do lektury.
Co to jest kręgozmyk?
Kręgozmyk lub kręgozmyk przedni to ciężkie schorzenie, lub wada kręgosłupa, polegające na nieprawidłowym przemieszczeniu się kręgów w stosunku do siebie. Mówiąc obrazowo – jeśli weźmiemy dwa sąsiadujące ze sobą kręgi – to objawem kręgozmyku będzie wysunięcie się kręgu górnego do przodu w stosunku do kręgu dolnego. Najczęściej do tego typu zmian dochodzi w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa i przemieszczenie następuje w stronę brzucha. U dzieci zmiany te mają charakter wady wrodzonej będącej konsekwencją tzw. kręgoszczeliny (brak połączenia między trzonem a łukiem kręgu), u osób starszych i w średnim wieku mają najczęściej charakter nabyty – np. w wyniku urazu lub złamań zmęczeniowych kręgów. U osób w podeszłym wieku kręgozmyk najczęściej jest efektem degradacji kręgosłupa w wyniku procesów związanych ze starzeniem się. Najczęściej schorzenie jest wykrywane właśnie u dzieci i młodzieży, następnie u osób aktywnych do pięćdziesiątego roku życia i u osób w późniejszym wieku. W efekcie wystąpienia kręgozmyku pojawiają się liczne dolegliwości bólowe związane z uciskiem na korzenie nerwów rdzeniowych, na sam rdzeń a w skrajnych przypadkach może dojść do jego przerwania. Kręgozmyk jest schorzeniem nie tylko groźnym i poważnym, jest także trudne do rozpoznania na podstawie objawów, których często nie ma lub są nieswoiste. Wreszcie jest to chorobą, która nie ustępuje samoistnie. Jej postęp jest powolny, ale nieuchronny. Nieleczona może prowadzić do bardzo poważnych komplikacji.
Najczęstsze objawy kręgozmyku
Kręgozmyk dotyka około siedmiu procent całej populacji i występuje dwukrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet. Jednak wszystkie dane na ten temat są podawane bardzo szacunkowo. Wynika to z faktu, że objawy kręgozmyku są mało charakterystyczne – zwłaszcza na wczesnym etapie choroby a u 80% pacjentów dotkniętych kręgozmykiem choroba ta przebiega bezobjawowo. Nie jest to dobra wiadomość, – ponieważ choroba rozwijając się, niepostrzeżenie z czasem prowadzi do poważnych i bardzo dotkliwych objawów neurologicznych i bólowych. Oto najbardziej typowe:
- ostry, piekący ból w okolicy lędźwiowej, promieniujący do pośladków, bioder i kończyn dolnych,
- przykurcze, niedowłady, drętwienia i mrowienia kończyn dolnych,
- zaburzenia czucia i siły mięśniowej kończyn dolnych,
- zaburzenia fizjologiczne związane z defekacją i oddawaniem moczu,
- rwa kulszowa,
- osłabienie odruchów w kończynach dolnych,
- bale utrudniające poruszanie się i zmiany pozycji – wstawanie z pozycji leżącej, wstawanie z pozycji siedzącej i siadanie,
- chromanie neurogenne, czyli bóle kończyn w następstwie aktywności fizycznej – tzw. „wrażenie obcych nóg”,
- zaburzenia chodu – pacjenci z zaawansowanym stopniem kręgozmyku (IV i V stopień) mogą odczuwać problem podczas chodzenia, ponieważ obecność tak dużych zmian zaburza postawę ciała. Miednica znajduje się w znacznym tyło-pochyleniu, czego konsekwencją jest pogłębienie lordozy lędźwiowej i stałe ugięcie nóg spowodowane wtórnym przykurczem w stawach biodrowych i kolanowych. W wyniku tych zmian chód jest nienaturalny, sztywny, małymi krokami i na ugiętych kolanach.
Wymienione objawy występują w różnych fazach rozwoju choroby z różnym nasileniem – w zależności od tego, jaki jest stopień i rodzaj kręgozmyku.
Stopnie zaawansowania kręgozmyku i jego rodzaje
Kręgozmyk jest chorobą postępującą – może mieć różne fazy rozwoju i nasilenia – jest to tzw. stopień kręgozmyku. W zależności od stopnia ześlizgu kręgu górnego nad dolnym kręgozmyk dzieli się na pięć stopni określonych w tzw. skali Meyerdinga:
- Stopień I – ześlizg do 25% szerokości kręgu,
- Stopień II – ześlizg 25 – 50%,
- Stopień III – ześlizg 50 – 75%,
- Stopień IV – ześlizg 75 – 100%,
- Stopień V – pełny ześlizg kręgu wyższego z kręgu niższej położonego – uszkodzenie lub przerwanie rdzenia.
Objawy bólowe i skutki fizyczne pojawiają się odpowiednio na poszczególnych etapach w określonym stopniu i natężeniu. Dwa pierwsze etapy rozwoju choroby to kręgozmyk niskiego stopnia powodujący ogólne bóle kręgosłupa z promieniowaniem do kończyn i ewentualnymi rwą kulszową i rwą udową. Trzy pozostałe etapy to już bardzo poważny rozwój choroby, czyli kręgozmyk wysokiego stopnia. W tych stadiach choroby pojawiają się już zaburzenia chodu, deformacje sylwetki ciała, dysfunkcje mięśni, czucia i czynności fizjologicznych.
Innym sposobem klasyfikacji i określania kręgozmyku jest podział odpowiadający i uwzględniający mechanizmy powstawania schorzenia i jego bezpośrednie przyczyny. Jest to tzw. Klasyfikacja Wiltse’a. Według tego podziału wyróżniamy pięć zasadniczych typów/rodzajów kręgozmyku:
- kręgozmyk wrodzony (dysplastyczny) – występuje u dzieci i młodzieży, ma bezpośredni związek z nieprawidłowym wykształceniem łuków i stawów kręgowych połączenia lędźwiowo-krzyżowego (wada wrodzona kręgu L5 i kości krzyżowej S1).
- kręgozmyk cieśniowy (węzinowy) – stanowiący mniej więcej połowę wszystkich przypadków kręgozmyku, występuje zwłaszcza u osób w średnim wieku – między 30. a 40. rokiem życia. Spowodowany jest przerwaniem tzw. węziny łuku, wskutek osłabienia połączenia łuku kręgu z jego nasadami. Dochodzi do tego w następstwie złamań zmęczeniowych i kompresyjnych – najczęściej bez szczególnego urazu zewnętrznego.
- kręgozmyk zwyrodnieniowy (degeneracyjny), to stosunkowo łagodna odmiana kręgozmyku (ześlizg do 30%), charakterystyczny dla osób w późnym wieku; wywołany jest procesem starzenia się i postępowaniem zmian zwyrodnieniowych stawów kręgosłupa oraz krążków międzykręgowych.
- kręgozmyk urazowy – stosunkowo rzadki, związany z bezpośrednim urazem kręgosłupa – np. w wyniku wypadku komunikacyjnego, upadku – szczególnie na pośladki, przypadkowego poślizgnięcia się lub w wyniku kontuzji sportowej w dyscyplinach obciążających kręgosłup lędźwiowy.
- kręgozmyk patologiczny – to bardzo rzadka odmiana kręgozmyku, która powstaje wskutek zmian właściwości mechanicznych kości w wyniku zmian genetycznych, nieprawidłowości w okresie wzrostu, w wyniku infekcji lub problemów związanych z nieprawidłowościami metabolizmu.
Inne rodzaje kręgozmyków – szyjny, tylny i rzekomy
W zdecydowanej większości przypadków kręgozmyk występuje w obszarze połączenia lędźwiowo-krzyżowego, a więc w przestrzeni L5/S1 – piąty krąg lędźwiowy zsuwa się po powierzchni kości krzyżowej S1. Pewna część przypadków dotyczy segmentu ruchowego L4/L5, a najmniejsza ilość przypadków diagnozowanych jest w przestrzeni L3/L4.
Kręgozmyk może jednak występować nie tylko w odcinku lędźwiowym, ale także w odcinku szyjnym kręgosłupa. Dolegliwość polega na tym samym zjawisku ześlizgnięcia się kręgu górnego w stosunku do dolnego, tyle że następuje ono między kręgami stanowiącymi odcinek szyjny kręgosłupa. Patologie i dolegliwości są podobne jak w przypadku kręgozmyku lędźwiowego, jednak obejmują one znacznie większą część narządu ruchu i obwodowego układu nerwowego. Z tego też powodu są dużo bardziej dotkliwe i groźne – chociażby dlatego, że dotykają kończyn górnych.
Innym typem kręgozmyku jest kręgozmyk tylny – nazywany tyłozmykiem. Jest to dolegliwość można by powiedzieć „odwrotna” albo „przeciwna” do kręgozmyku przedniego. Polega na wysunięciu się kręgu górnego do tyłu w stosunku do kręgu górnego, czyli w stronę pleców.
Kręgozmyk w przeważającej mierze jest dolegliwością powstałą lub dotyczącą zmian kostnych – są to kręgozmyki prawdziwe. Istnieją także kręgozmyki powstałe w wyniku chorób lub degradacji dysku. Nazywamy je kręgozmykiem rzekomym.
Rozpoznanie i diagnostyka kręgozmyku
Prawidłowe rozpoznanie i diagnoza kręgozmyku nie są łatwe, ponieważ przesunięcia kręgów następują na tyle wolno, że korzenie nerwowe mają czas na adaptację. Do wyzwolenia dolegliwości bólowych dochodzi stopniowo w wyniku powiększenia ześlizgu, który z czasem przekracza zdolności adaptacyjne nerwów na rozciąganie.
Objawy kręgozmyku, które opisaliśmy – wystąpienie jednego bądź kilku z nich, nasilanie się lub ciągła obecność w czasie dłuższym niż kilkanaście dni, pojawianie się tych objawów w wyniku pracy fizycznej lub aktywności sportowej, w czasie szczególnych przeciążeń, a następnie ustępowanie ich po kilku dniach lub po odpoczynku i kolejny nawrót – to znak, którego nie należy bagatelizować. W takim przypadku powinno się niezwłocznie umówić do specjalisty zajmującego się kręgosłupem – jest nim chirurg kręgosłupa lub neurochirurg.
Pomimo, że kręgozmyk w początkowych stadiach może nie wywoływać niepokojących objawów lub te objawy mogą być zanikające, nawrotowe – specjalista będzie w stanie rozpoznać kręgozmyk na podstawie dokładnego wywiadu i zleconych badań obrazowych. Określi rownież jego stopień.
Wywiad i badanie lekarskie powinno być nakierowane na dolegliwości bólowe, ich charakter, nasilenie i okoliczności występowania lub zaniku. W czasie takiego badania pacjent powinien zostać także zbadany pod kątem:
- sposób chodu,
- sposobu poruszanie się na piętach i palcach,
- stabilizacji miednicy i jej ułożenia,
- obecność ewentualnych przykurczów w biodrach i kolanach,
- siły mięśniowej kończyn dolnych,
- najważniejszych odruchów kolanowych, skokowych i obecność odruchów patologicznych.
Wywiad i badanie lekarskie oczywiście powinno poprzedzać lub uzupełniać wykonanie badań obrazowych. Standardowo zlecane są zdjęcia RTG, które w diagnozowaniu kręgozmyku są po prostu nieodzowne. Zdjęcia należy zrobić w pozycji AP i bocznej (projekcja boczna) na stojąco. W celu jednoznacznego stwierdzenia kręgoszczelin oraz stopnia kręgozmyku dodatkowo zaleca się zrobienie zdjęć skośnych. W przypadkach występowania objawów neurologicznych badania obrazowe powinny być poszerzone o tomografię komputerową (TK), aby dokładniej ocenić stan struktur kostnych i rezonans magnetyczny (MR), który pozwoli ocenić stan tkanek miękkich, dysków międzykręgowych i stopień ucisku na struktury nerwowe.
W wyjątkowych przypadkach zlecane są badania gęstości kośca (DEXA), rozszerzone badania obrazowe oraz testy laboratoryjne.
Leczenie kręgozmyku
Skoro kręgozmyk jest chorobą postępującą i nieodwracalną czy zatem jest uleczalny, czy współczesna medycyna, ortopedia i neurochirurgia potrafią pomóc pacjentom dotkniętym kręgozmykiem? Odpowiedź brzmi – tak, chociaż leczenie kręgozmyku jest procesem złożonym.
Mówiąc najprościej – u pacjentów na wczesnym etapie choroby – stopnie I i II, możliwe jest leczenie zachowawcze, profilaktyczne, farmakologiczne i rehabilitacyjne prowadzące do łagodzenia objawów i opóźnienia zmian patologicznych. Nie zlikwiduje ono jednak wady i nie zatrzyma całkowicie jej postępu.
Jeśli jednak kręgozmyk jest bardziej zaawansowany i występuje w stopniach III, IV lub V, konieczne stają się zabiegi operacyjne.
Leczenie zachowawcze kręgozmyku i rehabilitacja
Leczenie kręgozmyku we wczesnych fazach rozwoju choroby ma charakter zachowawczy i objawowy. Wskazane są przede wszystkim odciążanie odcinka kręgosłupa dotkniętego chorobą oraz unikanie czynności, które mogłyby doprowadzić do pogłębienia się dolegliwości. Najważniejsze to unikanie biegania (zwłaszcza po nierównej powierzchni), dźwigania ciężarów, wioślarstwa, pływania „delfinem”, ciężkiej pracy fizycznej i pracy w pozycji siedzącej. Niezwykle ważna jest także profilaktyka i świadome pozbycie się złych nawyków sprzyjających postępowi choroby.
Bardzo skuteczne w leczeniu kręgozmyku we wczesnym stadium rozwoju choroby jest miejscowe i ogólne stosowanie leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. Trzeba jednak pamiętać, że nie istnieje leczenie farmakologiczne zwalczające kręgozmyk i jego przyczyny. Jest to jedynie leczenie objawowe, którego celem jest przyniesienie ulgi i ograniczenie objawów bólowych. Są to przede wszystkim blokady około-korzeniowe, nadtwardówkowe i do dysku kręgowego w formie zastrzyków zawierających leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, sterydowe i zwiotczające. Pozwalają one na zmniejszenie bólu w przypadku rwy kulszowej, rwy udowej i obrzęków struktur nerwowych.
Jednak podstawą leczenia zachowawczego kręgozmyku jest odpowiednio planowana i prowadzona rehabilitacja. Może ona obejmować zarówno ćwiczenia funkcjonalne i stabilizujące mięśnie głębokie, jak i określone zabiegi. Mieszanie i krzyżowanie technik oraz metod jest jak najbardziej wskazane pod warunkiem, że poprzedza je konsultacja z lekarzem specjalistą i diagnostyka obrazowa. W przypadku kręgozmyku rehabilitacja powinna zostać poddana pewnym modyfikacjom w stosunku do tej stosowanej przy zmianach przeciążeniowych. Jeżeli takie dostosowanie zostanie zaniedbane lub zrobione błędnie, pojawią się dodatkowe objawy, dyskomfort stanie się stały i regularny, nie tylko w momentach przeciążenia, ale stale. W skrajnych przypadkach nieodpowiednio zaplanowanej i prowadzonej rehabilitacji może dojść do przyspieszonego postępu choroby.
Leczenie rehabilitacyjne kręgozmyku polega na:
- kinezyterapii,
- ćwiczeniach wzmacniająco-stabilizujących mięśni przykręgosłupowych,
- ćwiczeniach zwiększających zakres ruchu,
- ćwiczeniach rozciągających mięśnie kulszowo – goleniowe,
- pracy nad prawidłowym napięciem mięśniowym,
- pracy nad postawą ciała i właściwą pozycją miednicy.
Dodatkowymi elementami uzupełniającymi leczenie zachowawcze kręgozmyku jest tzw. „gorsetowanie” – czyli wspieranie i wzmacnianie kręgosłupa przy pomocy gorsetów i pasów usztywniających.
Leczenie operacyjne kręgozmyku
Leczenie operacyjne kręgozmyku zaleca się w przypadkach zaawansowania choroby i ześlizgowi kręgu powyżej 50%, który daje już poważne objawy neurologiczne. Oczywiście leczenie operacyjne powinno prowadzić do całkowitego wyleczenia. Jednak w przypadku kręgozmyku zaawansowanego i specyfiki tej choroby nie zawsze jest to możliwe. Natomiast realnymi i w pełni osiągalnymi celami dobrze zaplanowanego i przeprowadzonego leczenia operacyjnego powinno być doprowadzenie do:
- powstrzymania postępowania ześlizgu kręgów,
- likwidacji niestabilności danego segmentu ruchowego kręgosłupa,
- poprawy całościowego układu przestrzennego kręgosłupa,
- zmniejszenia nacisku na nerwy lub rdzeń kręgowy,
- ochrony sąsiadujących segmentów kręgosłupa przed zwyrodnieniem.
- ograniczenia postępu choroby.
W przypadku stwierdzenia kręgozmyku u pacjenta, który nie ma objawów bólowych, a jego chód jest prawidłowy oraz brak jest progresji (narastania) ześlizgu, podejmowanie leczenia operacyjnego nie jest wskazane.
Wskazania do operacji kręgozmyku
Operacja kręgozmyku – jak każde leczenie operacyjne – powinna być oparta o precyzyjną diagnozę. Wskazaniem do takiej operacji są wynik badań obrazowych, objawy neurologiczne charakterystyczne dla zaawansowanych stadiów choroby oraz brak pozytywnych efektów leczenia zachowawczego z włączoną, odpowiednio zaplanowaną i prowadzoną rehabilitacją. Takimi namacalnymi i bezpośrednimi wskazaniami o jednoznacznym charakterze najczęściej są:
- utrzymywanie się dolegliwości bólowych pomimo prowadzonej rehabilitacji,
- znaczny progres stopnia kręgozmyku powyżej 50%, nasilenie się objawów bólowych,
- wystąpienie objawów neurologicznych pod postacią niedowładów mięśni kończyn dolnych i/lub występowanie nietrzymania moczu, zaburzenia ruchu i deformacje postawy.
Jak przebiega, i na czym polega operacja kręgozmyku?
Zabieg operacyjny polega na odbarczeniu (odciążeniu/zlikwidowaniu ucisku) uciśniętych struktur nerwowych poprzez repozycję (zmianę pozycji, cofnięcie) ześlizgniętego kręgu oraz jego stabilizację (usztywnienie i zabezpieczenie przed niekontrolowanymi ruchami). Chirurg wykorzystuje w tym celu specjalne implanty, które usztywniają wybrany odcinek kręgosłupa.
Operacja nigdy nie jest standardowym działaniem w przypadku kręgozmyku. Dlatego metoda leczenia operacyjnego jest dobierana indywidualnie dla każdego pacjenta i zależy od dominujących objawów, występowania ucisku na struktury nerwowe i jego natężenia, stopnia ześlizgu kręgu, odmienności anatomicznych organizmu oraz indywidualnych preferencji chirurga.
Można stosować zarówno dostęp przedni, jak i tylny, lub kombinację obu. Procedura może zawierać odciążenie struktur nerwowych i stabilizację uszkodzonego segmentu kręgosłupa z użyciem implantów metalowych lub z udziałem przeszczepów kostnych.
Całkowite cofnięcie ześlizgu kręgu praktycznie nie jest możliwa. Wynika to z faktu, że w wyniku długotrwałego procesu chorobowego wszystkie struktury w okolicy delikatnie się do tego dostosowywały i nagłe całkowite cofnięcie mogłoby zadziałać odwrotnie, czyli doprowadzić do ściśnięcia struktur nerwowych i powiększenia problemów bólowych.
W sytuacji gdy operacja została starannie zaplanowana, pacjent odpowiednio „dobrany”, zakwalifikowany, prawidłowo leczony zachowawczo, przeprowadzono staranne badania obrazowe – operacje kręgozmyków są bardzo skuteczne.
Metody operacyjne kręgozmyku
Istnieje wiele metod i procedur operacyjnych kręgozmyku. Ich wybór zależy zawsze od przypadku oraz doświadczenia i preferencji chirurga. Oto kilka najważniejszych metod, którymi przeprowadza się operacje kręgozmyku w zależności od stopnia zaawansowania choroby, jej genezy i umiejscowienia w kręgosłupie:
- naprawa uszkodzonej cieśni metodą Buck’a – polega na wkręceniu do trzonu kręgu specjalnej śruby,
- naprawa uszkodzonej cieśni metodą Scott’a – polega na mocowaniu wyrostka kolczystego do wyrostków poprzecznych za pomocą drutu,
- naprawa uszkodzonej cieśni metodą Morcher’a – polega na użyciu śrub przeznasadowych, haków i prętów,
- dekompresja metodą Gill’a – polega na usunięciu łuku kręgu,
- spondylodeza in situ, wykonywana bez wykorzystania stabilizatora wewnętrznego,
- spondylodezaz z użyciem stabilizatora wewnętrznego,
- stabilizacja międzytrzonowa z dostępu przedniego ALIF.
Rehabilitacja po operacji kręgozmyku
Dzisiaj trudno sobie nawet wyobrazić jakąkolwiek poważniejszą operację kręgosłupa bez wsparcia rehabilitacyjnego, które jest integralnym elementem całego procesu leczenia. W przypadku operacji kręgozmyków polegających na odbarczeniu i stabilizacji rehabilitacja jest absolutną koniecznością. W Form takie skomplikowane procedury są prowadzone w ramach Holistycznych Pakietów i w ramach operacyjno-rehabilitacyjnych zespołów pod kierunkiem dr Lisa i dr Górskiego. Takie leczenie rehabilitacyjne odbywa się w konsultacji ze specjalistą prowadzącym, który je prowadzi i przeprowadza samą operację, w ścisłej współpracy z rehabilitantem, który po pierwsze określa zakres terapii i dobór metod po drugie starannie określa jej intensywność. Dzięki temu szanse na dobre wyniki samej operacji znacząco wzrastają. Zmniejsza się ryzyko zniweczenia pozytywnych rezultatów leczenia operacyjnego, wyraźnie skraca się czas rekonwalescencji pooperacyjnej i ostatecznego powrotu do pełni sił. W takim zintegrowanym procesie leczenia pacjent zyskuje także niezbędną wiedzę o tym jak powinien prawidłowo funkcjonować z kręgosłupem, który oparty jest na implantach. Rehabilitacja składa się z konkretnych ćwiczeń na kręgozmyk i zabiegów, włączanych sukcesywnie. Pacjent dowiaduje się, jak powinien siadać, jak się schylać, jak spać, jak wstawać, w jaki sposób podnosić ciężary. Dzięki ćwiczeniom uczy się kontrolować i utrzymywać prawidłową sylwetkę. Powrót do życia zawodowego i możliwie pełnej aktywności życiowej następuje w ciągu 3-6 miesięcy od operacji w zależności od przypadku i zastosowanych procedur operacyjnych inwazyjnych bądź małoinwazyjnych.
Ponieważ schorzenia związane z kręgozmykiem są trwałe i nieodwracalne, nawet po udanej operacji pacjenci powinni pozostać pod stałą okresową opieką specjalisty i rehabilitanta. Odbywać okresowe wizyty kontrolne, robić obrazowe badania monitorujące, korygować wykonywane w domu ćwiczenia.
Najczęstsze pytania pacjentów dotyczące kręgozmyku
Kręgozmyk jest dolegliwością wzbudzającą wiele wątpliwości i pytań ze strony pacjentów. Dzieje się tak z kilku powodów. O części z nich pisaliśmy wcześniej – jest to dolegliwość mniej powszechna niż dyskopatie, jej świadomość jest wciąż dość niska. Wpływ ma także fakt, że choroba rozwija się często bez wyraźnych i jednoznacznych i objawów. Zebraliśmy najczęściej zadawane pytania pacjentów i postaramy się udzielić na nie możliwie jak najprostszych i precyzyjnych odpowiedzi.
„Od czego można dostać kręgozmyku?”
Kręgozmyk może powstać w wyniku bezpośredniego urazu kręgosłupa np. niewinnego upadku w zimie, kiedy „lądujemy” na pośladkach, w wyniku urazu w czasie wypadku samochodowego, w czasie uprawiania sportu obciążającego odcinek lędźwiowy kręgosłupa, w wyniku nieodpowiedniego podniesienia znacznego ciężaru – w efekcie powstałej dźwigni, wreszcie w czasie niespodziewanych lub zbyt mocnych przeprostów do tyłu. Kręgozmyk powstaje także w następstwie złamań i uszkodzeń zmęczeniowych lub kompresyjnych kręgów, a także w wyniku procesów starzenia się, złych nawyków życiowych i niedbania o kręgosłup. Może być także efektem zmian genetycznych, rozwojowych lub chorób infekcyjnych i metabolicznych.
„Czy kręgozmyk może się cofnąć?”, „Jak leczyć kręgozmyk?”
Kręgozmyk jest schorzeniem trwałym i w momencie gdy powstanie już się nie cofnie. Można go zmniejszać lub powstrzymywać jego rozwój stosując rehabilitację, leczenie operacyjne i wprowadzając zmiany profilaktyczne w trybie i sposobie życia. Z kręgozmykiem można żyć przez wiele lat, kontrolując jego rozwój i hamując jego postęp oraz znacznie lub całkowicie likwidując dolegliwości bólowe i neurologiczne.
„Mając kręgozmyk, czego należy unikać?”
Przede wszystkim należy stwierdzić i zdiagnozować kręgozmyk – jego stopień i lokalizację w kręgosłupie. Aby to zrobić, należy unikać przypadkowych terapeutów, masażystów i lekarzy, którzy nie są specjalistami w dziedzinie kręgosłupa. Należy udać się do ortopedy, chirurga kręgosłupa bądź neurochirurga i wykonać badania obrazowe. Pod jego kierunkiem rozpocząć odpowiednie leczenie kliniczne i rehabilitacyjne. Dokładne informacje dotyczące tego, czego powinno się unikać, powinny zostać udzielone przez specjalistę i rehabilitanta w czasie wizyty, ponieważ każdy przypadek kręgozmyku jest bardzo indywidualny.
„Jak dźwigać, kiedy ma się kręgozmyk?”
Generalnie należy unikać podnoszenia, dźwigania, gwałtownego schylania się, przeprostów – wszystkich czynności, które w sposób szczególny obciążają kręgosłup w odcinku dotkniętym kręgozmykiem. O dokładnych „technikach” i sposobach radzenia sobie z podnoszeniem cięższych rzeczy pacjent powinien zostać poinstruowany przez lekarza specjalistę i terapeutę po dokładnej diagnozie.
„Kręgozmyk i sen, czyli jak spać z kręgozmykiem?”
Większość ogólnych zaleceń dotyczących snu w przypadku chorób kręgosłupa lędźwiowego będzie miała zastosowanie także przy kręgozmyku. Jednak aby dokładnie wiedzieć, czego należy unikać a co zastosować w swoim indywidualnym przypadku najlepiej zapytać lekarza specjalisty i rehabilitanta prowadzącego terapie zachowawcze kręgozmyku.
„Czy operacja kręgozmyku jest bezpieczna?”
Operowanie kręgozmyku – jak każda operacja, niesie ze sobą ryzyka związane z ingerencją w organizm. Można powiedzieć, że jest to dokładnie zaplanowany i przemyślany uraz, którego skutki, zamiast powodować szkody – likwidują je lub ograniczają ich negatywne skutki. Precyzyjna diagnoza oparta o dokładne badanie pacjenta, staranny wywiad, odpowiednie badania obrazowe w połączeniu z doświadczeniem i umiejętnościami operacyjnymi lekarza specjalisty sprawiają, że operacje kręgozmyku są bardzo skuteczne.
„Jaki jest zestaw ćwiczeń na kręgozmyk?”, „Jakie ćwiczenia są zabronione przy kręgozmyku?”
Każdy przypadek kręgozmyku jest inny. Dotyczy to zarówno zaleceń jak i przeciwwskazań. Dlatego zestaw ćwiczeń będzie inny dla każdego pacjenta – zróżnicowany ze względu na ich dobór, układu i intensywności. Zajęcia z fizjoterapeutą specjalizującym się w kręgozmyku to przede wszystkim praca nad prawidłowym napięciem mięśniowym i ćwiczenia wzmacniająco-stabilizujące mięśnie kręgosłupa, praca nad prawidłowym układem tułowia, ale też nad zmianami wtórnymi takimi jak zła praca bioder i nieprawidłowe ułożenie miednicy.
Leczenie kręgozmyku w form
W Form, w ramach naszych zespołów lekarsko-rehabilitacyjnych prowadzimy leczenie kręgozmyku – zarówno zachowawcze jak i operacyjne. Łączymy także te dwa podejścia, w sposób holistyczny prowadząc pacjenta od dokładnego rozpoznania, poprzez badania, diagnozę, zaplanowanie leczenia, operację i rehabilitację pooperacyjną. W ramach naszej Szkoły Zdrowego Kręgosłupa i indywidualnych, profilaktycznych zajęć rehabilitacyjnych przygotowujemy pacjentów do samodzielnego dbania o kręgosłup dotknięty kręgozmykiem – zarówno przed jak i po zabiegach operacyjnych. Szczegółowe informacje uzyskają Państwo, kontaktując się z nami bezpośrednio. Zapraszamy!
