O neurochirurgii

Neurochirurgia, czyli chirurgia układu nerwowego, jest dziedziną medycyny, która zajmuje się diagnostyką oraz leczeniem operacyjnym chorób i urazów układu nerwowego lub dolegliwościami bezpośrednio powiązanymi z układem nerwowym – np. urazy i schorzenia kręgosłupa takie jak: dyskopatia, kręgozmyk, złamania w obrębie kręgosłupa.

Neurochirurgia występuję często jako specjalizacja niezbędna w przypadkach leczenia/operowania złożonych urazów obejmujących nie tylko aparat ruchu, ale również urazy czaszkowe, nerwy obwodowe oraz kręgosłup. W takich przypadkach przy stole operacyjnym współpracują specjaliści tacy jak ortopedzi, chirurdzy, chirurdzy naczyniowi oraz właśnie neurochirurdzy. Każda z tych specjalizacji skupia się na innym fragmencie operacji, dbając o możliwie pełny powrót do zdrowia pacjenta.

Głównym zadaniem neurochirurgii jest leczenie pacjentów zakwalifikowanych w procesie diagnostycznym do zabiegów operacyjnych. Opieka ta obejmuje okres przedoperacyjny, samą operację oraz okres pooperacyjny związany z rekonwalescencją, rehabilitacją i powrotem do zdrowia.

Neurochirurgia to także opieka nad pacjentami skarżącymi się na bóle i zawroty głowy, wszelkiego rodzaju drętwienia lub mrowienia kończyn, problemy z chodzeniem, osłabienie mięśni, zaburzeniami czucia, a także z zaawansowaną dyskopatią kręgosłupa oraz innymi niespecyficznymi objawami neurologicznymi. 

Okolice, na których skupia się neurochirurgia, to przede wszystkim mózgowie i twarzoczaszka, rdzeń kręgowy, wszystkie odcinki kręgosłupa oraz nerwy obwodowe.

Leczenie neurochirurgiczne polega na rozpoznaniu zespołu chorobowego,  przeprowadzeniu niezbędnych badań diagnostycznych i dokonaniu precyzyjnego ich opisu, a następnie – w zależności od wyników – na wykonaniu zabiegów małoinwazyjnych lub złożonych i skomplikowanych operacji.

O kręgosłupie

Kręgosłup jest osią i podporą całego ludzkiego ciała. To główny element konstrukcyjny człowieka, złożony z 34 kręgów i 23 dysków tworzących razem segmenty ruchowe, które umożliwiają wszechstronny ruch tułowia i głowy. Na kręgosłupie opierają się lub są do niego pośrednio i bezpośrednio przyczepione kości szkieletu, mięśnie, tkanki i narządy wewnętrzne. Oprócz funkcji konstrukcyjnych kręgosłup pełni również rolę głównego amortyzatora i ochronnego kanału dla struktur nerwowych ludzkiego ciała – rdzenia kręgowego i nerwów rdzeniowych. Nerwy te rozgałęziają się poprzez otwory międzykręgowe, rozprowadzające impulsy nerwowe z mózgu do najdalszych zakątków ciała. 

Każdy z poukładanych jeden na drugim kręgów zbudowany jest z trzonu, łuku i 5 wyrostków – 2 poprzecznych, 1 kolczystego, oraz 2 stawowych. Wyrostki stawowe sąsiadujących ze sobą kręgów tworzą stawy pokryte chrząstką i wypełnione płynem maziowym, co zmniejsza tarcie i sprawia, że powierzchnie stawowe ślizgają się gładko, umożliwiając zginanie, prostowanie, ruchy boczne i skrętne całego kręgosłupa. Kręgi rozdzielone są krążkami międzykręgowymi, potocznie nazywanymi dyskami. Każdy krążek jest zbudowany z pierścienia włóknistego, który otacza jądro miażdżyste wypełnione galaretowatą substancją. Spełnia ono funkcję łożyska kulkowego, umożliwiającego ruchy między sąsiednimi kręgami. Dysk utrzymuje kręgi w odpowiednich odstępach, amortyzuje wstrząsy, przejmuje siłę nacisku i rozkłada ją równomiernie na całą ich powierzchnię. Dzięki temu kręgi nie ocierają się o siebie i wzajemnie nie uszkadzają. 

Kręgosłup podzielony jest na 5 odcinków: kręgosłup szyjny, kręgosłup piersiowy, kręgosłup lędźwiowy, kość krzyżową oraz kość guziczną (ogonową). Dwa ostatnie z wymienionych odcinków są zrośniętymi kręgami – pierwszy z nich, połączony z talerzami biodrowymi, tworzy miednicę i chroni narządy wewnętrzne miednicy, drugi stanowi pozostałość po wcześniejszych etapach rozwoju i nie pełni żadnej istotnej funkcji.

Specjaliści neurochirurgii
i chirurgii kręgosłupa

Mikrodiscektomia – co to jest, jakie są do niej wskazania i jak przebiega?

Zapraszamy do zapoznania się z kolejnym z artykułem publikowanym w ramach cyklu wywiadów z dr. Pawłem Lisem, specjalistą w dziedzinie chirurgii kręgosłupa i neurochirurgii, doktorem nauk medycznych ze specjalizacją drugiego stopnia.

Odtwórz wideo

Odcinki kręgosłupa

Należy pamiętać, że konsekwencją wszelkich chorób, urazów i zwyrodnień w obrębie kręgosłupa są lub mogą być nieprawidłowości działania kluczowych nerwów odpowiedzialnych za poszczególne partie organizmu. Dlatego w Form, każdy z odcinków kręgosłupa rozpatrujemy osobno w ramach wąskiej specjalizacji.

Choroby, patologie i neurochirurgiczne zmiany zwyrodnieniowe dotykające układ nerwowy:

  •  dyskopatia szyjna, lędźwiowa oraz schorzenia w odcinku piersiowym
  •  ostre i przewlekłe bóle kręgosłupa oraz urazy rdzenia kręgowego,
  •  guzy nowotworowe mózgu i kręgosłupa,
  •  nowotwory naczyń mózgowych i nowotwory wewnątrzczaszkowe,
  •  choroby naczyniowe mózgu,
  •  wodogłowie,
  •  uszkodzenia nerwów obwodowych,
  •  krwotoki wewnątrzczaszkowe,
  •  przepukliny mózgowo-rdzeniowe i naczyniaki,
  •  nadciśnienie wewnątrzczaszkowe.

Diagnostyka i badania neurochirurgiczne

Dolegliwości neurochirurgiczne mają bardzo często postać niespecyficzną – zawroty i bóle głowy, drętwienia i mrowienia kończyn, uciski, zaburzenia koncentracji lub pamięci, omdlenia, utraty przytomności, niedowłady, zaburzenia widzenia i słyszenia. Stąd niezwykle ważna rola badań i precyzyjnej diagnostyki oraz opisu ich wyników. Najczęściej stosowane i wykonywane badania neurochirurgiczne to:

  • Testy kliniczne wykonywane przez Lekarza podczas wizyty
  • RTG,
  • tomografia komputerowa,
  • rezonans magnetyczny,
  • badania ultrasonograficzne,
  • pozytonowa tomografia emisyjna (badanie metabolizmu komórek
    chorobowych pozwalające na wczesne rozpoznanie),
  • magnetoencefalografia (rejestracja i analiza pola magnetycznego mózgu),
  • badania laboratoryjne włącznie z pobraniem płynu mózgowego.

Neurochirurgiczne metody leczenia

Na podstawie wywiadu z pacjentem, badań i obrazów diagnostycznych oraz ich precyzyjnych opisów neurochirurg stawia diagnozę i na jej podstawie podejmuje decyzję o wyborze leczenia operacyjnego, zastosowaniu jednej z metod małoinwazyjnych lub o wyborze leczenia zachowawczego. Oto najbardziej rozpowszechnione z nich:

  • endoskopowe usunięcie przepukliny dysku,
  • przezskórna laserowa dekompresja krążka międzykręgowego,
  • mikrodiscektomia odcinka szyjnego bądź lędźwiowego kręgosłupa,
  • stabilizacja dynamiczna implantem elastycznym,
  • werberoplastyka, czyli przezskórne cementowanie trzonu kręgosłupa,
  • usunięcia guzów mózgu bądź kanału kręgowego,
  • likwidacja krwiaków wewnątrzczaszkowych,
  • operacje urazowych uszkodzeń powłok czaszki,
  • operacje usunięcia tętniaków mózgu,
  • operacje dysków szyjnych lub lędźwiowych kręgosłupa
    (jeślinie jest możliwe przeprowadzenie zabiegu metodą małoinwazyjną),
  • operacje  nerwów obwodowych uszkodzionych na skutek urazów,
    przy nowotworach lub w przypadku wystąpienia ucisku.
Zajęcia Reha Pilates w Form

Ćwiczenia Reha Pilates to bezinwazyjna metoda poprawy kondycji kręgosłupa. System ćwiczeń terapeutycznych przeznaczony jest dla wszystkich bez względu na wiek i stopień sprawności fizycznej.