Skręcenia, zwichnięcia i niestabilność nadgarstka można traktować jako odrębne schorzenia, ale warto spojrzeć na nie także z szerszej perspektywy – jak na etapy jednego procesu, w wyniku którego dochodzi do poważnych, zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych. Nieprawidłowo zdiagnozowane, nieleczone lub niewłaściwie leczone skręcenia i zwichnięcia nadgarstka, mogą skutkować przewlekłą niestabilnością. Taka sekwencja zdarzeń często kończy się poważnymi konsekwencjami, w tym: przewlekłym bólem, ograniczeniem ruchomości, upośledzeniem funkcji wpływającym na jakość życia – jednak przede wszystkim postępującymi, często nieodwracalnymi zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie nadgarstka, ręki a nawet całej kończyny górnej.
Problem skręceń, zwichnięć i niestabilności nadgarstka staje się jeszcze bardziej złożony, gdy weźmiemy pod uwagę specyficzną budowę anatomiczną tej okolicy – nadgarstek nie jest bowiem pojedynczy stawem, lecz skomplikowanym układem kilku połączonych ze sobą stawów, które harmonijnie ze sobą współdziałają, aby zapewnić precyzję ruchów i siłę chwytu. Nawet drobne uszkodzenia nadgarstka mogą zaburzyć jego równowagę i doprowadzić do problemów, które na pierwszy rzut oka wydają się niegroźne, ale z czasem, skutecznie utrudniają codzienne funkcjonowanie i mogą stać się czynnikiem uruchamiającym sekwencję urazowo-chorobową.
W niniejszym artykule, wspólnie z dr. Maciejem Klichem – ortopedą i traumatologiem specjalizującym się w Grupie Lekarskiej Form w leczeniu urazów i schorzeń ręki oraz nadgarstka – przeanalizujemy jak dochodzi do skręcenia, zwichnięcia i niestabilności nadgarstka, jak są zależności między tymi urazami, jakie objawy powinny wzbudzić niepokój pacjentów, jakie metody diagnostyczne powinno się stosować oraz jakie istnieją możliwości terapeutyczne, które pozwalają wrócić do zdrowia i uniknąć długotrwałych konsekwencji. Zapraszamy do lektury.
Budowa anatomiczna nadgarstka i jego specyfika
Zanim dokładnie prześledzimy i opiszemy skręcenie, zwichnięcie i niestabilność nadgarstka, warto zwrócić uwagę na jego specyfikę i skomplikowaną budowę. Nadgarstek to niezwykle złożona struktura anatomiczna, składająca się z wielu kości, stawów i więzadeł, które razem tworzą misterny system odpowiadający jednocześnie za ruchomość i stabilność całej ręki. Umożliwia on precyzyjne manipulowanie przedmiotami oraz wykonywanie zarówno delikatnych, jak i siłowych czynności.
Anatomicznie nadgarstek składa się z kilku stawów, które działają w ścisłej współpracy.
- Staw promieniowo-nadgarstkowy – główny staw nadgarstka, łączący kość promieniową z szeregiem bliższym kości nadgarstka (kość łódeczkowata, kość księżycowata i kość trójgraniasta). Odpowiada on za zgięcie, wyprost oraz ruchy odwodzenia i przywodzenia nadgarstka.
- Staw śródnadgarstkowy – znajduje się pomiędzy szeregiem bliższym i dalszym kości nadgarstka, umożliwiając dodatkowe ruchy w zakresie zginania,prostowania i najbardziej charakterystyczny ruch tzw. rzutu rzutką (dart thrower’s motion).
- Stawy międzynadgarstkowe – stanowią liczne połączenia między poszczególnymi kośćmi nadgarstka, które zapewniają stabilność i niewielką ruchomość między nimi.
- Staw nadgarstkowo-śródręczny – łączy szereg dalszy kości nadgarstka z podstawami kości śródręcza, zapewniając niewielką ruchomość, z wyjątkiem stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka.
- Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka – to specyficzny staw siodełkowaty między kością czworoboczną większą a pierwszą kością śródręcza, który umożliwia szeroki zakres ruchów kciuka, w tym przeciwstawianie.
- Stawy międzypaliczkowe bliższe i dalsze – choć nie są częścią samego nadgarstka, są istotne dla funkcji ręki i wpływają na biomechanikę całego układu.
Ta złożona budowa nadgarstka – łącząca funkcje stabilizacyjne z niezwykłą ruchomością, czyni go podatnym na urazy. Każde zaburzenie w jednym z wymienionych stawów może wpłynąć na funkcjonowanie całego układu – prowadząc do bólu, ograniczenia ruchomości, funkcji i siły ręki oraz przewlekłych problemów związanych z niestabilnością.
Skręcenie nadgarstka – początek problemu
Skręcenie nadgarstka polega na przekroczeniu fizjologicznego, maksymalnego zakresu obciążeń więzadeł w wyniku czego, dochodzi do ich nadwyrężenia lub uszkodzenia. W momencie skręcenia więzadła przestają tymczasowo utrzymywać powierzchnie stawowe kości w prawidłowym położeniu, co skutkuje chwilowym zaburzeniem stabilności stawu. W efekcie dochodzi do przesunięć kości i ich powierzchni stawowych względem siebie, jednak bez utraty kontaktu pomiędzy nimi – co zasadniczo odróżnia skręcenie od zwichnięcia.
Najczęściej skręceniu ulega staw promieniowo-nadgarstkowy, który jest głównym punktem przenoszenia sił działających na nadgarstek, szczególnie podczas upadków na wyprostowaną dłoń. Występujące w tym miejscu więzadła, zwłaszcza więzadło łódeczkowato-księżycowate (ligamentum scapholunatum), odgrywają kluczową rolę w stabilizacji ruchów nadgarstka i jest podatne na uszkodzenia. Osłabienie tych więzadeł może prowadzić do stopniowej niestabilności i problemów funkcjonalnych.
Mechanizm urazu skręcenia nadgarstka zazwyczaj polega na nagłym, niekontrolowanym ruchu – najczęściej jest to gwałtowne wygięcie nadgarstka do tyłu (zgięcie grzbietowe) podczas upadku na dłoń lub nadmierna siła skrętna. Sportowcy i osoby uprawiające wspinaczkę, tenis oraz sporty kontaktowe są szczególnie narażeni na tego typu kontuzje, ponieważ ich nadgarstki poddawane są powtarzalnym obciążeniom i przeciążeniom.
Skręcenie nadgarstka jest urazem często bagatelizowanym, ponieważ nie zawsze wywołuje silny ból lub inne dramatyczne objawy. Niektórzy pacjenci mogą odczuwać jedynie lekkie ograniczenie ruchomości i nieznaczny obrzęk, co sprawia, że kontuzja bywa ignorowana. Tymczasem nieleczone skręcenie, zwłaszcza jeśli doszło w jego przebiegu do mikrouszkodzeń więzadeł stabilizujących, może prowadzić do przewlekłej niestabilności nadgarstka, zwiększając jednocześnie ryzyko poważniejszych urazów (zwichnięć) w przyszłości.
Jakie są najczęstsze przyczyny skręcenia nadgarstka?
Skręcenie nadgarstka jest urazem, który może wystąpić w bardzo różnych sytuacjach, jednak najczęściej dochodzi do niego w wyniku gwałtownego przekroczenia naturalnego zakresu ruchu stawu.
- Upadek na wyciągniętą rękę – to najczęstszy mechanizm urazu, szczególnie wśród osób aktywnych fizycznie. W momencie upadku na otwartą rękę siła uderzenia przenosi się na nadgarstek, powodując przeciążenie więzadeł stabilizujących staw.
- Uderzenie piłką lub innym obiektem – często spotykane w sportach takich jak: piłka nożna, koszykówka, siatkówka czy piłka ręczna. Nagłe uderzenie może spowodować gwałtowne wygięcie nadgarstka, prowadząc do mikrourazów więzadeł.
- Przeciążenie podczas ćwiczeń siłowych – częsty problem u osób trenujących siłowo, szczególnie przy wykonywaniu ćwiczeń z silnym oddziaływaniem ciężaru na nadgarstki, takich jak wyciskanie sztangi lub podciąganie.
- Intensywne, dynamiczne sporty, np. tenis lub siatkówka – dynamiczne ruchy nadgarstka, zwłaszcza podczas uderzeń rakietą lub odbijania piłki, mogą powodować nadmierne napięcie więzadeł i prowadzić do ich uszkodzenia.
- Ryzykowne sporty ekstremalne i aktywności wymagające mocnego chwytu – wspinaczka, gimnastyka czy jazda na deskorolce, motocyklu crossowym, często wiążą się z nagłymi przeciążeniami nadgarstka i wysokim ryzykiem upadków.
- Codzienne urazy i niewłaściwe schematy ruchu – skręcenie może nastąpić nawet podczas zwykłych czynności, takich jak podpieranie się na ręce czy nagłe odruchowe czynności obciążające nadgarstek.
Jakie są objawy skręcenia nadgarstka?
Objawy skręcenia nadgarstka mogą być różnorodne i zależą od siły urazu oraz stopnia uszkodzenia więzadeł. W wielu przypadkach pierwsze symptomy mogą być łagodne, co prowadzi do bagatelizowania kontuzji. Do najczęstszych objawów należą:
- umiarkowany ból – ból w okolicy nadgarstka pojawia się bezpośrednio po urazie, nasila się przy ruchach nadgarstka oraz przy nacisku na uszkodzony obszar;
- obrzęk – może wystąpić niemal natychmiast lub rozwijać się stopniowo w ciągu kilku godzin po urazie; obrzęk wynika z reakcji zapalnej i zwiększonego gromadzenia płynu w okolicy uszkodzonego stawu;
- ograniczona ruchomość – uszkodzone więzadła mogą powodować sztywność stawu i trudności w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak chwytanie przedmiotów, pisanie czy obracanie dłonią;
- siniaki lub krwiaki – w niektórych przypadkach może pojawić się zasinienie, które wskazuje na drobne uszkodzenia naczyń krwionośnych w obrębie stawu;
- osłabienie chwytu – ból i uszkodzenie więzadeł mogą prowadzić do osłabienia siły chwytu, co utrudnia wykonywanie prostych czynności, takich jak trzymanie kubka czy otwieranie drzwi;
- dyskomfort przy ruchach rotacyjnych – skręcenie nadgarstka może powodować ból i ograniczenie ruchów podczas wykonywania rotacji nadgarstka, np. przy odkręcaniu butelki lub przekręcaniu klucza w zamku;
- nieprzyjemne uczucie niestabilności – w cięższych przypadkach pacjenci mogą odczuwać, że nadgarstek jest „luźny” lub że w stawie dochodzi do lekkich przeskoków i trzasków podczas ruchu.
Bardzo ważne jest, aby po wystąpieniu objawów skręcenia nadgarstka nie lekceważyć kontuzji i jak najszybciej zastosować metody pierwszej pomocy, takie jak chłodzenie, unieruchomienie oraz odpoczynek (unikanie przeciążeń). W przypadku nasilających się dolegliwości bólowych lub braku poprawy w ciągu kilku pierwszych dni, konieczna jest wizyta u specjalisty w celu dokładnej diagnostyki i wdrożenia odpowiedniego leczenia zapobiegającemu pogłębianiu się i rozwojowi zmian osłabiających staw, który uległ skręceniu.
Jak prawidłowo diagnozuje się skręcenie nadgarstka?
Prawidłowa diagnoza skręcenia nadgarstka jest bardzo istotna dla wyboru odpowiedniej metody leczenia i uniknięcia powikłań, takich jak przewlekła niestabilność czy postępujące uszkodzenia stawu. W celu dokładnego rozpoznania stosuje się kilka metod diagnostycznych, które pozwalają ocenić stopień uszkodzenia więzadeł oraz wykluczyć inne poważniejsze urazy, takie jak złamania czy zwichnięcia.
1. Wywiad lekarski i badanie kliniczne
Pierwszym krokiem w diagnostyce jest dokładny wywiad z pacjentem, podczas którego lekarz pyta o okoliczności urazu, jego mechanizm oraz pojawiające się objawy. Następnie przeprowadzane jest badanie fizykalne, w trakcie którego ocenia się:
- bolesność w różnych obszarach nadgarstka,
- zakres ruchomości nadgarstka i poszczególnych stawów,
- stabilność więzadeł,
- siłę chwytu oraz reakcję na testy prowokacyjne, np. test Watsona dla oceny więzadła łódeczkowato-księżycowatego.
2. Zdjęcia rentgenowskie (RTG)
Podstawowym badaniem obrazowym jest klasyczne zdjęcie rentgenowskie nadgarstka w – co najmniej – dwóch projekcjach (przednio-tylnej i bocznej). Pozwala ono na:
- wykluczenie złamań kości nadgarstka lub dalszego końca kości promieniowej,
- ocenę ustawienia kości względem siebie,
- wykrycie ewentualnych podwichnięć i niestabilności stawu.
W niektórych przypadkach wykonuje się także zdjęcia rentgenowskie czynnościowe, czyli RTG nadgarstka w pozycjach obciążeniowych, co pozwala na wykrycie dynamicznych niestabilności stawu.
3. Rezonans magnetyczny (MRI)
W przypadkach gdy zachodzi podejrzenie uszkodzenia więzadeł, lekarz może zalecić rezonans magnetyczny (MRI), który jest najdokładniejszą metodą oceny tkanek miękkich w obrębie nadgarstka. Rezonans pozwala na:
- szczegółową ocenę więzadeł nadgarstka, w tym więzadła łódeczkowato-księżycowatego i trójgraniasto-księżycowatego,
- wykrycie ewentualnych uszkodzeń chrząstki stawowej,
- analizę wysięku stawowego i obecności stanu zapalnego.
W niektórych przypadkach zalecane jest wykonanie artro-MRI, czyli rezonansu magnetycznego z podaniem środka kontrastowego bezpośrednio do stawu, co zwiększa czułość i dokładność badania w ocenie uszkodzeń więzadeł.
4. Ultrasonografia (USG)
USG nadgarstka jest przydatnym, nieinwazyjnym badaniem, które pozwala na dynamiczną (w ruchu) ocenę stawu w czasie rzeczywistym. Może być stosowane do:
- wykrywania obrzęku i nagromadzenia płynu w stawie,
- oceny uszkodzeń więzadeł, choć jest mniej precyzyjne niż MRI,
- badania nadgarstka pod obciążeniem w celu uwidocznienia ewentualnego przeskakiwanie struktur.
Ultrasonografia jest często stosowana jako metoda uzupełniająca, szczególnie gdy istnieją przeciwwskazania do wykonania rezonansu magnetycznego.
5. Tomografia komputerowa (TK)
Tomografia komputerowa jest rzadziej stosowana w diagnostyce skręceń nadgarstka, ale może być pomocna w przypadkach, gdy istnieje podejrzenie towarzyszącego złamania, szczególnie w obrębie kości łódeczkowatej lub haczykowatej. Tomografia pozwala na trójwymiarowe odwzorowanie struktur kostnych, co może być przydatne w planowaniu leczenia chirurgicznego.
W kontekście skręcenia nadgarstka jako potencjalnego początku sekwencji urazowo-chorobowej prowadzącej do niestabilności, najważniejsze jest – oprócz zaplanowania leczenia – właśnie wykluczenie ryzyka związanego z możliwościa rozwoju zmian osłabiających staw w przyszłości.
Leczenie skręcenia nadgarstka
Podstawowym celem leczenia skręcenia nadgarstka jest przywrócenie stabilności stawu, ograniczenie bólu oraz zapobieganie ryzyku powikłań, takim jak przewlekła niestabilność lub ponowne urazy. Sposób postępowania zależy od wyników diagnostycznych, stopnia i rozległości uszkodzenia więzadeł lub innych struktur stawu, który uległ skręceniu.
Leczenie zachowawcze skręcenia nadgarstka
W większości przypadków skręcenia nadgarstka można leczyć zachowawczo. Najczęściej stosowane metody obejmują:
- unieruchomienie – stosowanie ortezy lub szyny stabilizującej na okres 2–6 tygodni w celu ograniczenia ruchomości i umożliwienia gojenia więzadeł,
- leczenie przeciwbólowe i przeciwzapalne – stosowanie leków z grupy NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych) w celu zmniejszenia bólu i stanu zapalnego,
- terapia zimnem – okłady z lodu w pierwszych dniach po urazie pomagają ograniczyć obrzęk,
- stopniowa rehabilitacja – po okresie unieruchomienia pierwotnego konieczne jest stopniowe przywracanie ruchomości nadgarstka poprzez wdrożenie fizjoterapii z wykorzystaniem ćwiczeń rozciągających i wzmacniających.
Leczenie operacyjne skręcenia nadgarstka
Jeśli skręcenie nadgarstka doprowadziło do znacznego uszkodzenia więzadeł lub czasowej niestabilności, może być konieczna interwencja chirurgiczna. Metody operacyjne leczenia skręconego nasgarstka obejmują naprawę więzadeł poprzez ich rekonstrukcję. Uszkodzone struktury operuje się wykorzystując tkanki własne pacjenta pobrane z jego ciała lub odpowiednie implanty syntetyczne. Operacje przeprowadza się metodą otwartą, lub małoinwazyjną z wykorzystaniem artroskopii.
Rola fizjoterapii w leczeniu i profilaktyce skręcenia nadgarstka
Fizjoterapia odgrywa fundamentalną rolę – zarówno w leczeniu zachowawczym i operacyjnym, jak i w profilaktyce nawrotów i rozwoju potencjalnych powikłań. Odpowiednio dobrane ćwiczenia i programy fizjoterapeutyczne pomagają:
- wzmocnić mięśnie stabilizujące nadgarstek,
- poprawić propriocepcję, czyli czucie głębokie stawu,
- zwiększyć zakres ruchu i siłę chwytu,
- zapobiec osłabieniu struktur stawowych, co zmniejsza ryzyko ponownych urazów,
- wzmocnić efekt i trwałość procesu gojenia się uszkodzonych struktur stawu.
Często zadawane pytanie przez pacjentów:
„Co się stanie, jeśli nie wyleczę skręcenia nadgarstka?”
Nieleczone lub niewłaściwie leczone skręcenie może prowadzić do niestabilności nadgarstka a następnie przewlekłej, nawrotowej niestabilności. Osłabione więzadła przestają skutecznie stabilizować nadgarstek, ulegając jednocześnie coraz poważniejszej degradacji, co zwiększa ryzyko kolejnych urazów. Przewlekła niestabilność może prowadzić do nieodwracalnych zmian zwyrodnieniowych.
Zwichnięcie nadgarstka – poważniejszy etap
Zwichnięcie nadgarstka jest poważnym urazem, który polega na całkowitym przemieszczeniu powierzchni stawowych kości względem siebie, co prowadzi do utraty kontaktu między nimi. Oznacza to, że stabilność nadgarstka zostaje znacznie zaburzona, co wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. W przeciwieństwie do skręcenia, w którym dochodzi jedynie do chwilowego przemieszczenia kości bez utraty kontaktu między nimi z zachowaniem ciągłości więzadeł, zwichnięcie stanowi znacznie poważniejsze uszkodzenie, które często wiąże się z całkowitym zerwaniem więzadeł oraz uszkodzeniem innych struktur, takich jak chrząstka a nawet kości.
Najczęściej zwichnięciu ulega staw promieniowo-nadgarstkowy, który przenosi największe obciążenia i odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu ręki. Wśród specyficznych zwichnięć wyróżnia się zwichnięcie okołoksiężycowate nadgarstka prowadzące do zaburzenia stabilności szeregu bliższego..
Mechanizm powstawania zwichnięcia nadgarstka najczęściej wynika z urazów wysokoenergetycznych, takich jak upadek z dużej wysokości, wypadki komunikacyjne czy silne uderzenie nadgarstkiem o twardą powierzchnię. Może również wystąpić w wyniku nieleczonej lub źle leczonej niestabilności powstałej po wcześniejszym skręceniu nadgarstka. Ze względu na poważne konsekwencje, zwichnięcie wymaga szybkiej diagnostyki i niezwłocznego leczenia, aby uniknąć trwałych zmian i przewlekłych problemów z funkcją ręki w przyszłości.
Często zadawane pytanie przez pacjentów:
„Jak odróżnić zwichnięcie od skręcenia nadgarstka?”
Zwichnięcie nadgarstka to poważny stan, w którym dochodzi do przemieszczenia powierzchni stawowych kości względem siebie i utraty styku między nimi. Jest to zwykle związane z całkowitymi uszkodzeniami więzadeł (zerwania), często także ze złamaniami kości.
Jakie są przyczyny zwichnięcia nadgarstka?
Zwichnięcie nadgarstka jest urazem wynikającym z działania silnych, gwałtownych sił przekraczających możliwości stabilizacyjne więzadeł oraz innych struktur nadgarstka. Do najczęstszych przyczyn zwichnięcia nadgarstka należą:
- upadki z wysokości – jedno z najczęstszych źródeł zwichnięć, szczególnie wśród sportowców, osób pracujących na wysokościach oraz podczas wypadków domowych; w momencie lądowania na wyprostowaną rękę siła uderzenia może doprowadzić do całkowitego przemieszczenia kości w obrębie stawu promieniowo-nadgarstkowego;
- wypadki komunikacyjne – urazy nadgarstka często pojawiają się w wyniku bezpośredniego uderzenia dłonią o deskę rozdzielczą, kierownicę lub inne elementy wnętrza pojazdu; nagłe zderzenie może doprowadzić do zwichnięcia, zwłaszcza gdy ręka jest ustawiona w pozycji podparcia;
- silne uderzenie w nadgarstek – bezpośrednie uderzenie, np. w trakcie uprawiania sportów kontaktowych, takich jak piłka nożna, koszykówka, sporty walki czy hokej, może skutkować nagłym przemieszczeniem struktur nadgarstka.
Jakie objawy wskazują na zwichnięty nadgarstek? (precyzyjne ogniskowanie objawów)
Objawy zwichnięcia nadgarstka są zwykle bardzo wyraźne i dotyczą konkretnych obszarów anatomicznych, o których mówiliśmy dokładniej na początku artykułu opisując anatomię nadgarstka.
1. Silny ból
2. Widoczna deformacja – najczęściej widoczna na:
- grzbiecie nadgarstka – wypukłość, garb, asymetria stawu,
- brzegu promieniowym lub łokciowym – przemieszczenie dłoni ku jednej ze stron.
3. Obrzęk i zasinienie – gromadzi się głównie:
- w środkowej części grzbietu nadgarstka, ale może promieniować na dłoń i przedramię,
- w okolicy tabakierki anatomicznej – przy uszkodzeniu kości łódeczkowatej.
4. Utrata ruchomości – pacjent nie jest w stanie:
- wykonać zgięcia i wyprostu w stawie promieniowo-nadgarstkowym,
- obrócić przedramienia (zaburzona pronacja/supinacja),
- unieść dłoni (ruchy grzbietowe) lub odwodzić ręki.
5. Zaburzenia czucia i krążenia – mogą występować:
- w okolicy kciuka, palca wskazującego i środkowego, jeśli dojdzie do ucisku nerwu pośrodkowego,
- wzdłuż łokciowej części dłoni, jeśli uciskany jest nerw łokciowy,
- z towarzyszącym osłabieniem tętna w tętnicy promieniowej lub łokciowej.
6. Uczucie niestabilności – subiektywne wrażenie, że „coś się przemieszcza” w nadgarstku, szczególnie przy próbie ruchu lub podparcia.
Jak wygląda diagnostyka zwichnięcia nadgarstka?
Zwichnięcie nadgarstka wymaga szybkiej, fachowej i precyzyjnej diagnostyki. Kluczowym zadaniem jest potwierdzenie przemieszczenia struktur stawowych, ocena stopnia uszkodzenia więzadeł i wykluczenie współistniejących złamań, które bardzo często towarzyszą zwichnięciom. Diagnostyka obrazowa powinna być wykonana jak najszybciej po urazie, ponieważ szybka interwencja daje większe szanse na zachowanie funkcji ręki i uniknięcie trwałych zmian. Przed przystąpieniem do badań obrazowych podstawowe są badania kliniczne i wywiad. Dopiero po nich można rozpocząć badania precyzujące i potwierdzające diagnozę.
1. Zdjęcia rentgenowskie (RTG)
Pierwszym i niezbędnym badaniem jest klasyczne RTG nadgarstka wykonane w co najmniej dwóch projekcjach:
- przednio-tylnej (PA),
- bocznej.
W zależności od potrzeby wykonuje się także dodatkowe projekcje:
- skośne (w różnych kątach rotacji),
- projekcje czynnościowe (obciążeniowe lub porównawcze z drugą ręką).
RTG pozwala na:
- potwierdzenie obecności zwichnięcia,
- ocenę typu i kierunku przemieszczenia (np. zwichnięcie kości księżycowatej ku dłoniowej stronie),
- identyfikację ewentualnych, towarzyszących złamań (np. kości łódeczkowatej, wyrostka rylcowatego kości promieniowej),
- ocenę prawidłowości kątów nadgarstka (kąt lunatowaty, kąty promieniowo-księżycowate, odległość SL i LT).
2. Rezonans magnetyczny (MRI)
Rezonans magnetyczny to badanie o wysokiej czułości i dokładności w ocenie:
- więzadeł międzykostnych (szczególnie łódeczkowato-księżycowatego i księżycowato-trójgraniastego),
- kompleksu chrząstki trójkątnej (TFCC),
- chrząstki stawowej,
- obecności płynu w stawie i wysięków pourazowych,
- ewentualnych uszkodzeń tkanek miękkich i nerwów (np. ucisk nerwu pośrodkowego).
W przypadku podejrzenia niestabilności więzadłowej zaleca się rozważyć artro-MRI, czyli rezonans z kontrastem podanym do jamy stawu – pozwala on na wykrycie nawet mikrouszkodzeń więzadeł i przetok między stawami.
3. Tomografia komputerowa (TK)
TK stosuje się najczęściej w sytuacjach, gdy:
- podejrzewa się złamanie współistniejące z przemieszczeniem,
- konieczna jest dokładna ocena przestrzenna przemieszczenia kości (np. w celu planowania operacji),
- występują wątpliwości diagnostyczne po badaniu rentgenowskim RTG.
Tomografia umożliwia trójwymiarowe odwzorowanie struktur kostnych, co jest niezwykle pomocne w planowaniu zabiegu chirurgicznego.
4. Ultrasonografia (USG) – badanie uzupełniające
Choć rzadziej wykorzystywane w ostrych zwichnięciach, ultrasonografia może pomóc w:
- ocenie obecności wysięku stawowego,
- ocenie ciągłości więzadeł,
- dynamicznej ocenie przeskakiwania/przemieszczania się struktur (w niestabilności przewlekłej),
- badaniu naczyń i nerwów (np. przy podejrzeniu ucisku).
Warto jednak zaznaczyć, że skuteczność USG zależy od doświadczenia osoby wykonującej badanie oraz jakości wykorzystanego sprzętu.
Leczenie zwichnięcia nadgarstka
Głównym celem leczenia zwichnięcia nadgarstka jest przywrócenie prawidłowej anatomii stawu, odbudowa jego stabilności oraz ochrona struktur wewnętrznych przed dalszym uszkodzeniem. Ważne jest także zapobieganie ryzyku powikłań, takich jak przewlekła niestabilność, zmiany zwyrodnieniowe (artroza) czy trwałe ograniczenie funkcji ręki. Im wcześniej wdrożone zostanie leczenie urazu nadgarstka, tym większa szansa na pełne odzyskanie sprawności i uniknięcie ryzyka niestabilności nadgarstka.
Leczenie zachowawcze zwichnięcia nadgarstka
W wybranych przypadkach, szczególnie przy częściowych podwichnięciach lub świeżych zwichnięciach bez złamań i dużych uszkodzeń więzadeł, możliwe jest leczenie zachowawcze. Obejmuje ono:
- manualną repozycję (nastawienie stawu) przez ortopedę,
- unieruchomienie nadgarstka za pomocą opatrunku gipsowego lub ortezy (zwykle na okres 4–6 tygodni),
- farmakoterapię przeciwbólową i przeciwzapalną,
- późniejszą rehabilitację (fizjoterapię) i stopniowy powrót do aktywności.
Leczenie zachowawcze wymaga ścisłej kontroli radiologicznej, aby upewnić się, że staw pozostaje we właściwym ustawieniu do momentu powstania trwałych i stabilnych blizn.
Leczenie operacyjne zwichnięcia nadgarstka
Zwichnięcia o dużym stopniu przemieszczenia, z towarzyszącymi złamaniami lub poważnymi uszkodzeniami więzadeł (zerwaniami), wymagają leczenia operacyjnego. W zależności od rodzaju urazu stosuje się:
- otwartą lub artroskopową repozycję przemieszczenia,
- szycie lub rekonstrukcję uszkodzonych więzadeł,
- stabilizację za pomocą śrub, pinów lub implantów (np. syntetycznych taśm wzmacniających),
- w niektórych przypadkach – przeszczep ścięgna lub rekonstrukcję całych struktur stawowych,
- w sytuacjach skrajnych, gdy zniszczenia są nieodwracalne – leczenie paliatywne polegające na resekcji kości, usztywnieniu bądź endoprotezoplastyce.
Rola fizjoterapii w leczeniu zwichnięcia nadgarstka
Zabieg chirurgiczny zawsze powinien być uzupełniony dokładnie zaplanowanym postępowaniem rehabilitacyjnym. Fizjoterapia odgrywa kluczową rolę w procesie leczenia chorób i urazów ręki a w przypadku zwichnięć nadgarstka jest wręcz niezbędna. Jej celem jest:
- przywrócenie pełnego zakresu ruchu,
- odbudowa siły mięśniowej i stabilizacji dynamicznej,
- poprawa propriocepcji (czucia głębokiego),
- zapobieganie zesztywnieniu stawu i wtórnym dolegliwościom bólowym,
- przygotowanie pacjenta do powrotu do aktywności zawodowej i sportowej,
- profilaktyczne wzmocnienie i zabezpieczenie nadgarstka przed potencjalnymi urazami.
Program rehabilitacji/fizjoterapii nadgarstka w leczeniu zwichnięć powinien być indywidualnie dostosowany do rodzaju urazu, zastosowanego leczenia i potrzeb pacjenta.
Profilaktyka – jak zapobiec niestabilności nadgarstka po zwichnięciu?
Nawet prawidłowo leczone zwichnięcie może pozostawić po sobie osłabione więzadła i podłoże do przewlekłej niestabilności. Dlatego tak ważne jest:
- pełne przeprowadzenie fizjoterapii – nieprzerwane aż do odzyskania stabilności funkcjonalnej,
- unikanie zbyt wczesnego obciążania ręki,
- powolne wdrażanie do aktywności, szczególnie sportowej,
- regularne ćwiczenia wzmacniające i koordynacyjne,
- konsultacja specjalistyczna przy jakichkolwiek oznakach niestabilności (przeskakiwanie, klikanie, uczucie „luzu” w stawie).
Często zadawane pytanie przez pacjentów:
„Czy nieleczone zwichnięcie nadgarstka może prowadzić do poważnych konsekwencji?”
Tak, nieleczone zwichnięcie może prowadzić do przewlekłej niestabilności nadgarstka, co skutkuje ograniczeniem funkcji ręki, przewlekłym bólem oraz przyspieszonym rozwojem zmian zwyrodnieniowych.
Niestabilność nadgarstka – długofalowy efekt urazów
Niestabilność nadgarstka to stan, w którym więzadła przestają prawidłowo stabilizować układ kostny stawu nadgarstkowego, co prowadzi do niekontrolowanych, patologicznych ruchów kości względem siebie. Może być skutkiem przebytego urazu – najczęściej skręcenia lub zwichnięcia – ale również może występować samoistnie jako choroba wrodzona lub rozwijać się w wyniku przeciążeń i mikrourazów bez wyraźnego jednorazowego urazu. Rozróżnia się zatem kilka rodzajów niestabilności nadgarstka ze względu na jej przyczyny.
Niestabilność pourazowa
Jest najczęstszą formą niestabilności i rozwija się w wyniku nieprawidłowo leczonych skręceń i zwichnięć. Niewyleczone lub źle zaopatrzone uszkodzenia więzadeł, szczególnie więzadła łódeczkowato-księżycowatego (scapholunate ligament) oraz trójgraniasto-księżycowatego (lunotriquetral ligament), prowadzą do stopniowego rozchodzenia się kości w obrębie szeregu bliższego nadgarstka. Objawia się to bólem przy obciążaniu, przeskakiwaniem, uczuciem niestabilności i ograniczeniem siły chwytu.
Niestabilność przewlekła przeciążeniowa (nieurazowa)
Może rozwijać się stopniowo u osób, które wykonują intensywną pracę manualną, uprawiają sporty siłowe, z wykorzystaniem rakiet, gimnastykę czy wspinaczkę. Powtarzające się mikrourazy nadgarstka prowadzą do rozciągania więzadeł i osłabienia ich funkcji stabilizacyjnej. Początkowo objawy są subtelne – uczucie zmęczenia, dyskomfortu przy chwytaniu, klikanie – ale z czasem rozwija się pełnoobjawowa niestabilność wymagająca leczenia.
Niestabilność wrodzona
Jest związana z uogólnioną wiotkością więzadłową lub nieprawidłowościami rozwojowymi w budowie kości nadgarstka. Często występuje u osób z zespołami hipermobilności, takimi jak zespół Ehlersa-Danlosa. Objawy wrodzonej niestabilności nadgarstka mogą pojawiać się już w młodym wieku i obejmują: ból, trzaski, szybkie męczenie się ręki podczas pisania czy pracy oraz tendencję do wielokrotnych podwichnięć. Diagnostyka w tych przypadkach wymaga szczególnej uwagi i doświadczenia ze strony ortopedy.
Których stawów najczęściej dotyczy niestabilność nadgarstka?
Niestabilność nadgarstka najczęściej obejmuje kluczowe połączenia w szeregu bliższym kości nadgarstka:
- staw łódeczkowato-księżycowaty (articulatio scapholunata) – najczęstsze miejsce niestabilności; uszkodzenie więzadła scapholunate prowadzi do poszerzenia szczeliny między kośćmi i niestabilności szeregu bliższego, co w dłuższej perspektywie może skutkować rozwojem zmian zwyrodnieniowych znanych jako tzw. SLAC wrist (Scapholunate Advanced Collapse);
- staw księżycowato-trójgraniasty (articulatio lunotriquetralis) – druga najczęstsza lokalizacja; zerwanie więzadła lunotriquetral powoduje niestabilność po stronie łokciowej nadgarstka i objawia się bólem, przeskakiwaniem oraz ograniczeniem siły przy obciążeniu;
- staw promieniowo-łokciowy dalszy (distal radioulnar joint – DRUJ) – mniej typowy, ale często współistniejący z niestabilnością kompleksu TFCC; objawy obejmują ból po stronie łokciowej nadgarstka, ograniczoną rotację przedramienia i uczucie „wypadania” kości łokciowej.
Jakie są przyczyny niestabilności nadgarstka?
Przyczyny niestabilności nadgarstka są zróżnicowane i mogą mieć zarówno charakter pourazowy, przeciążeniowy jak i wrodzony. Niezależnie od źródła, wspólnym mianownikiem jest osłabienie funkcji stabilizacyjnej więzadeł nadgarstka, które nie są w stanie utrzymać kości w prawidłowym, biomechanicznym położeniu względem siebie w stawie. Omówmy najważniejsze z nich.
- Przewlekłe przeciążenia – częsta przyczyna u osób wykonujących powtarzalne ruchy nadgarstkiem, np. podczas pracy fizycznej, ćwiczeń siłowych, sportów rakietowych, wspinaczki czy gimnastyki. Długotrwałe mikrourazy prowadzą do rozciągania więzadeł i ich niewydolności mechanicznej.
- Nieprawidłowe leczenie wcześniejszych urazów – niewłaściwie leczone skręcenia i zwichnięcia mogą skutkować niewykrytym lub niedostatecznie zabezpieczonym uszkodzeniem więzadeł, które w dłuższej perspektywie prowadzi do destabilizacji stawu. Szczególnie niebezpieczne są niewidoczne na zdjęciach RTG uszkodzenia więzadeł międzykostnych.
- Zaniedbanie rehabilitacji po urazie – brak fizjoterapii lub zbyt wczesne obciążanie nadgarstka po urazie powoduje, że więzadła nie mają szansy się w pełni wygoić, a mięśnie nie odbudowują swojej funkcji wspomagającej stabilizację. Powoduje to wtórne przeciążenia i rozwój niestabilności.
- Wrodzona wiotkość więzadłowa – osoby z zespołami hipermobilności (np. zespół Ehlersa-Danlosa) są bardziej narażone na niestabilność z powodu uogólnionej wiotkości tkanki łącznej. Nawet bez urazu dochodzi u nich do nadmiernych ruchów w stawie, co sprzyja mikrourazom i przewlekłemu bólowi.
- Zmiany zwyrodnieniowe i wiek – z wiekiem struktury więzadłowe tracą elastyczność i wytrzymałość, co może sprzyjać rozwojowi niestabilności, zwłaszcza u osób z historią wcześniejszych urazów lub chorób zwyrodnieniowych.
Zrozumienie przyczyn niestabilności jest kluczowe dla wdrożenia odpowiedniego leczenia oraz skutecznej profilaktyki – zarówno u osób po urazach, jak i narażonych na przewlekłe przeciążenia nadgarstka.
Jakie objawy mogą wskazywać na niestabilność nadgarstka?
Objawy niestabilności nadgarstka mogą być subtelne na początku, ale z czasem stają się coraz bardziej uciążliwe i wpływają na funkcjonowanie całej kończyny górnej. Często są niespecyficzne i mogą przypominać inne dolegliwości stawowe, co sprawia, że rozpoznanie niestabilności bywa opóźnione. Poniżej wymieniamy najczęstsze objawy kliniczne, które powinny skłonić do diagnostyki.
- Przewlekły ból nadgarstka – najczęściej zlokalizowany w centralnej części stawu, po stronie grzbietowej (np. w przypadku niestabilności łódeczkowato-księżycowatej) lub po stronie łokciowej (np. w uszkodzeniu więzadła trójgraniasto-księżycowatego lub kompleksu TFCC). Ból może nasilać się przy obciążaniu ręki, np. przy podpieraniu się lub unoszeniu ciężkich przedmiotów.
- Przeskakiwanie lub klikanie w stawie – pacjenci często zgłaszają słyszalne lub wyczuwalne przeskakiwanie w nadgarstku podczas wykonywania ruchów, np. skręcania klucza w zamku czy otwierania słoika. Objaw ten sugeruje niestabilność mechaniczną między kośćmi szeregu bliższego.
- Uczucie „luzu” lub braku kontroli nad ruchem nadgarstka – pacjenci opisują wrażenie, że nadgarstek „nie trzyma” lub „ucieka” podczas ruchu, co wskazuje na osłabioną kontrolę stawu.
- Ograniczenie siły chwytu – niestabilność powoduje dyskomfort i brak pewności podczas chwytania przedmiotów, zwłaszcza przy ruchach rotacyjnych. Może również towarzyszyć szybkie męczenie się dłoni przy pracy manualnej.
- Narastające ograniczenie ruchomości lub sztywność – wynikające z kompensacyjnego napięcia mięśniowego i unikania ruchów powodujących ból. W dłuższej perspektywie może dojść do wtórnych zmian zwyrodnieniowych.
- Obecność torbieli galaretowatej (ganglionu) – u niektórych pacjentów rozwija się torbiel w okolicy grzbietowej nadgarstka. Może być pierwszym objawem niestabilności – jej obecność sugeruje, że doszło do uszkodzenia torebki stawowej i przeciekania płynu stawowego.
Rozpoznanie niestabilności nadgarstka powinno być oparte nie tylko na ocenie subiektywnych objawów, ale także na dokładnym badaniu klinicznym i diagnostyce obrazowej – tylko takie podejście pozwala zaplanować skuteczne leczenie i zapobiec dalszym uszkodzeniom.
Diagnostyka nadgarstka. Jakie badania pomagają w rozpoznaniu niestabilności nadgarstka?
Rozpoznanie niestabilności nadgarstka wymaga kompleksowego podejścia diagnostycznego, które łączy dokładne badanie kliniczne z odpowiednio dobranymi badaniami obrazowymi. Najważniejsze jest wykrycie nieprawidłowych ruchów kości nadgarstka względem siebie oraz ocena stanu więzadeł i torebki stawowej. Poniżej przedstawiamy najczęściej stosowane i najbardziej wartościowe badania.
- Zdjęcia rentgenowskie (RTG) – podstawowe narzędzie diagnostyczne, wykonywane w co najmniej dwóch projekcjach: przednio-tylnej (PA) i bocznej. W przypadku podejrzenia niestabilności wykonuje się także zdjęcia czynnościowe (np. w zgięciu i wyproście, z obciążeniem lub porównawcze z drugą ręką). Pozwalają one na ocenę odstępów między kośćmi, zmian kąta ustawienia (np. kąta łódeczkowato-księżycowatego – scapholunate – SL) oraz obecność podwichnięć. Często stosowaną metodą pomocniczą jest tzw. RTG dynamiczne z ręką zaciśniętą na piłce.
- Artrografia z podaniem kontrastu – badanie polegające na wstrzyknięciu środka kontrastowego bezpośrednio do jamy stawu nadgarstkowego, a następnie wykonaniu serii zdjęć (RTG, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego). Przemieszczanie się kontrastu pomiędzy stawami lub jego wypływ poza torebkę stawową świadczy o uszkodzeniu więzadeł lub torebki stawowej. Artrografia, zwłaszcza w połączeniu z MRI (artro-MRI), ma bardzo wysoką czułość diagnostyczną w wykrywaniu niestabilności więzadłowych.
- Rezonans magnetyczny (MRI) – dokładnie obrazuje struktury tkanek miękkich: więzadła, chrząstkę, kompleks TFCC. MRI pozwala na ocenę stopnia uszkodzenia więzadeł, wykrycie wysięków stawowych oraz zmian przeciążeniowych. Szczególnie wartościowe jest tzw. artro-MRI z kontrastem dostawowym.
- USG dynamiczne – ultrasonografia z zastosowaniem ruchu aktywnego pacjenta oraz obciążenia. Jest użyteczna do oceny niestabilności dynamicznej i przeskakiwania struktur. Badanie powinno być wykonywane przez doświadczonego radiologa, który potrafi precyzyjnie ocenić zmiany patologiczne podczas ruchu. USG może też uwidocznić torbiele galaretowate (gangliony) i potwierdzić ich związek z patologią więzadłową.
Właściwe rozpoznanie rodzaju niestabilności (dynamiczna, statyczna, rotacyjna) oraz dokładna lokalizacja uszkodzeń więzadeł mają kluczowe znaczenie dla zaplanowania odpowiedniego leczenia – zarówno zachowawczego, jak i operacyjnego.
Leczenie niestabilności nadgarstka
Leczenie niestabilności nadgarstka zależy od jego rodzaju, stopnia zaawansowania, czasu trwania objawów oraz stanu tkanek więzadłowych. Wyróżniamy leczenie zachowawcze i operacyjne, jednak w każdym przypadku celem terapii jest przywrócenie stabilności stawu oraz zapobieganie jego dalszej degeneracji.
Cel leczenia niestabilności nadgarstka
Głównym celem leczenia jest odtworzenie prawidłowej biomechaniki nadgarstka poprzez:
- stabilizację przemieszczeń między kośćmi,
- przywrócenie napięcia więzadeł,
- poprawę funkcji chwytnej ręki,
- zatrzymanie postępu zmian zwyrodnieniowych.
Dobrze przeprowadzone leczenie znacząco zmniejsza dolegliwości bólowe, poprawia jakość życia oraz ogranicza ryzyko operacji w przyszłości.
Leczenie zachowawcze niestabilności nadgarstka
W przypadkach łagodnej niestabilności lub wczesnych stadiów zmian, możliwe jest leczenie nieoperacyjne. Obejmuje ono:
- czasowe unieruchomienie nadgarstka (orteza, łuska termoplastyczna),
- farmakoterapię przeciwbólową i przeciwzapalną,
- indywidualnie dobrany program fizjoterapii,
- modyfikację aktywności codziennej oraz ergonomię pracy.
Zachowawcze postępowanie wymaga regularnych kontroli oraz oceny skuteczności, a jego skuteczność zależy w dużej mierze od zaangażowania pacjenta w proces rehabilitacji.
Leczenie operacyjne niestabilności nadgarstka
Jeśli niestabilność jest zaawansowana, przewlekła lub nie reaguje na leczenie zachowawcze, konieczna może być interwencja chirurgiczna. Możliwości operacyjne obejmują:
- zszycie lub rekonstrukcję więzadeł (często z użyciem przeszczepów lub syntetycznych taśm),
- wzmocnienie struktur stawowych za pomocą pinów, śrub lub kotwic,
- artroskopową ocenę i korekcję – małoinwazyjna technika pozwalająca ocenić i zaopatrzyć uszkodzenia,
- zabiegi stabilizujące rząd bliższy nadgarstka w przypadkach zaawansowanych (np. częściowa artrodeza śródnadgarstkowa).
Dobór metody zależy od typu niestabilności (scapholunate, lunotriquetral, DRUJ), jej czasu trwania oraz aktywności pacjenta.
Fizjoterapia i powrót do sprawności
Fizjoterapia odgrywa kluczową rolę niezależnie od wybranego typu leczenia. Po leczeniu zachowawczym pomaga przywrócić funkcję i stabilność dynamiczną, natomiast po operacji umożliwia kontrolowane uruchamianie i odbudowę siły. Program terapeutyczny powinien obejmować:
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie stabilizujące nadgarstek,
- trening propriocepcji i kontroli motorycznej,
- stopniowe zwiększanie obciążeń i ruchomości,
- prewencję przeciążeń i edukację pacjenta.
Po leczeniu operacyjnym niestabilności nadgarstka następuje zazwyczaj okres unieruchomienia trwający od 4 do 8 tygodni. Następnie wdrażany jest indywidualnie zaprogramowany cykl rehabilitacyjny, trwający średnio 2–4 miesiące. Pełny powrót do aktywności – zarówno zawodowej, jak i sportowej – możliwy jest najczęściej po około 6 miesiącach. Kluczowe znaczenie ma systematyczna, dobrze prowadzona fizjoterapia, która nie tylko przyspiesza regenerację, ale przede wszystkim zapobiega nawrotom i dalszemu pogłębianiu się niestabilności.
Rokowania
Rokowanie w przypadku niestabilności nadgarstka zależy od stopnia uszkodzenia, szybkości rozpoznania oraz skuteczności terapii. W przypadkach wczesnych i leczonych zachowawczo rokowania są bardzo dobre. W przewlekłej niestabilności, która doprowadziła już do zmian zwyrodnieniowych, leczenie bywa bardziej złożone i nie zawsze przywraca pełną funkcjonalność.
Dlatego tak istotne jest, by niestabilność nadgarstka rozpoznać i leczyć odpowiednio wcześnie – zanim dojdzie do trwałych, nieodwracalnych zmian w strukturze stawu.
Najczęściej zadawane pytania przez pacjentów (FAQ)
1. Czy każde skręcenie nadgarstka wymaga wizyty u lekarza?
Nie każde, ale jeśli ból nie ustępuje po kilku dniach, warto skonsultować się z lekarzem.
2. Jak długo trwa leczenie skręcenia nadgarstka?
Zazwyczaj od 2 do 6 tygodni, w zależności od stopnia uszkodzenia więzadeł.
3. Jak odróżnić zwichnięcie od skręcenia?
Zwichnięcie często wiąże się z deformacją stawu, powoduje znaczne dolegliwości bólowe i ograniczenie zakresu ruchu i funkcji, podczas gdy skręcenie powoduje głównie umiarkowany ból i obrzęk.
4. Czy niestabilność nadgarstka wymaga operacji?
Nie zawsze – w początkowych stadiach fizjoterapia może pomóc, ale w zaawansowanych przypadkach operacja może być konieczna.
5. Jakie ćwiczenia na niestabilność nadgarstka są skuteczne?
Ćwiczenia wzmacniające mięśnie przedramienia, ćwiczenia stabilizacyjne oraz proprioceptywne (czucie głębokie).
Skręcenie, niestabliność i zwichnięcie nadgarstka – podsumowanie
Skręcenie, zwichnięcie i niestabilność nadgarstka to trzy różne, ale często powiązane ze sobą stany patologiczne, które mogą występować jako następstwo siebie lub jako izolowane jednostki kliniczne. Skręcenie, choć często bagatelizowane, może – jeśli nie zostanie właściwie rozpoznane i leczone – prowadzić do uszkodzenia więzadeł i rozwoju niestabilności. Zwichnięcie, jako uraz o wyższym stopniu zaawansowania i komplikacji, niemal zawsze wiąże się z uszkodzeniami więzadłowymi i niesie ze sobą ryzyko przewlekłych zaburzeń funkcji stawu. Zarówno niewłaściwe leczenie skręcenia, jak i niedostateczne zaopatrzenie zwichnięcia mogą zakończyć się przewlekłą niestabilnością nadgarstka, której leczenie bywa złożone i długotrwałe.
Warto jednak podkreślić, że niestabilność może również występować jako samodzielna jednostka chorobowa – na tle przeciążeń, zmian wrodzonych lub uogólnionej wiotkości więzadłowej. Dlatego tak istotna jest uważna diagnostyka i świadome podejście do pierwszych objawów dysfunkcji nadgarstka, takich jak przeskakiwanie, ból przy obciążeniu czy ograniczenie siły chwytu.
W przypadku skręceń, zwichnięć i niestabilności nadgarstka czas ma kluczowe znaczenie – im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym większa szansa na pełne odzyskanie sprawności.
Diagnostyka powinna być prowadzona przez lekarza ortopedę-traumatologa specjalizującego się w schorzeniach nadgarstka, który właściwie rozpozna problem, zaplanuje terapię oraz – w razie potrzeby – skieruje pacjenta na leczenie operacyjne i sam je przeprowadzi.
Równie istotna jak sam zabieg jest fizjoterapia – prowadzona systematycznie przez doświadczonego fizjoterapeutę i z pełnym zaangażowaniem pacjenta. Jej zadaniem jest nie tylko odbudowa siły i zakresu ruchu, ale przede wszystkim re-edukacja układu nerwowo-mięśniowego, który odpowiada za dynamiczną stabilizację stawu.
Nie można też zapominać o profilaktyce – regularne ćwiczenia wzmacniające i czujność wobec pierwszych objawów niestabilności mogą zapobiec rozwojowi zaawansowanych zmian i konieczności leczenia operacyjnego.