Co to jest zerwanie dalszego przyczepu mięśnia dwugłowego?
Zerwanie przyczepu dalszego ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia, powszechnie znane jako zerwanie bicepsa to uraz mięśniowy następujący w wyniku gwałtownego rozciągnięcia napiętego mięśnia. Dochodzi do niego najczęściej podczas treningu siłowego, gwałtownego dźwignięcia lub szarpnięcia ciężkiego przedmiotu.
Budowa anatomiczna przyczepu
Przyczep obwodowy ścięgna bicepsa lokalizuje się na guzowatości kości promieniowej tuż poniżej stawu łokciowego. Mięsień dwugłowy – jak wskazuje jego nazwa – ma dwie głowy – krótką i długą. Głowa krótka przyczepia się bardziej obwodowo i jest silniejszym zginaczem łokcia, natomiast głowa długa przyczepia się w proksymalnej części kości promieniowej i jest silniejszym odwracaczem przedramienia.
Objawy zerwania bicpesa (ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia)
Pełne zerwanie ścięgna obwodowego bicepsa zazwyczaj daje typowe objawy w badaniu klinicznym. Uszkodzenia częściowe lub przewlekłe tendinopatie czyli stany zapalne ścięgna diagnozowane są przy użyciu badania USG lub rezonansu magnetycznego.
Podstawowymi objawami zerwania bicepsa są uczucie zerwania i gwałtownego „strzału” w okolicy przedniej łokcia, które następują podczas gwałtownego napięcia mięśnia dwugłowego ramienia. Najczęściej w momencie gwałtownego wyprostu łokcia, rzadziej w czasie zgięcia wbrew dużej siły oporu. Bardzo często pacjenci opisują to uczucie jako cyt. „wrażenie rozprucia się czegoś w środku z wyraźnie słyszalnym dźwiękiem”.
Typowymi dolegliwościami występującymi w przypadku zerwania ścięgna mięśnia dwugłowego są:
- ból okolicy przedniej łokcia,
- osłabienie siły zgięcia łokcia,
- osłabienie odwracania przedramienia.
Charakterystycznym objawem w badaniu jest zmiana kształtu mięśnia dwugłowego z jego typowym skróceniem i wybrzuszeniem. W przedniej części łokcia może pojawić się krwiak. Po zerwaniu przyczepu obwodowego bicepsa pacjenci odczuwają typowe osłabienie siły odwracania przedramienia o 40-50% oraz osłabienie siły zgięcia o około 30-40%.
Objawami klinicznymi ewidentnymi w badaniu przedmiotowym są:
- zmiana kształtu mięśnia dwugłowego ramienia,
- brak napiętego ścięgna w dole łokciowym (test haka).
Niepełne zerwanie ścięgna sprawia trudności diagnostyczne, które są spowodowane niejednoznacznymi objawami.
Jakie są czynniki ryzyka i przyczyny zerwania bicepsa?
Zerwanie ścięgna obwodowego bicepsa w 80% dotyczy kończyny dominującej i w zdecydowanej większości dotyka mężczyzn przed 40 rokiem życia (96% przypadków).
Najpoważniejszymi czynnikami ryzyka i przyczynami zerwania przyczepu mięśnia dwugłowego ramienia są:
- przyjmowanie sterydów anabolicznych,
- przewlekły nikotynizm (ryzyko większe ponad siedmiokrotnie),
- zaburzenia ukrwienia przyczepu mięśnia,
- przewlekłe zapalenie ścięgna.
Rozpoznanie i diagnostyka obrazowa zerwania przyczepu mięśnia dwugłowego ramienia
Rozpoznania dokonuje się na podstawie dokładnego wywiadu z pacjentem oraz specyficznych objawów w trakcie badania. W przypadku wątpliwości klinicznych przy rozpoznaniu zerwania ścięgna obwodowego mięśnia dwugłowego ramienia można wspomagać się badaniami obrazowymi:
- USG – badanie łatwo dostępne, ale obarczone pewnym ryzykiem błędu podczas interpretacji,
- rezonans magnetyczny – badanie zdecydowanie bardziej obiektywne i czułe, pozwala odróżnić uszkodzenia częściowe od całkowitych.
Badanie te pozwalają rozwiać wątpliwości, czy mamy do czynienia z pełnym zerwaniem ścięgna bicepsa czy jedynie z częściowym.
Jak wygląda zachowawcze leczenie zerwania bicepsa?
Leczenie zerwania bicepsa jest uzależnione od wymagań pacjenta, jego aktywności, wieku oraz od tego czy mamy do czynienia z pełnym, czy częściowym uszkodzeniem przyczepu. Proces ten można podzielić na dwa rodzaje: leczenie zachowawcze i leczenie operacyjne.
Leczenie zachowawcze zaleca się pacjentom o niewielkich lub umiarkowanych wymaganiach dotyczących sprawności fizycznej, akceptujących osłabienie siły mięśniowej, pacjentom w wieku podeszłym lub z przeciwwskazaniami do operacji. Leczenie zachowawcze jest leczeniem objawowym, przeciwbólowym i polega na okresowym odciążeniu kończyny w temblaku, chłodzeniu oraz stosowaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
Wyniki leczenia zachowawczego są przewidywalne i powodują osłabienie funkcji kończyny oraz jej siły. Należy się liczyć z ubytkiem siły odwracania przedramienia o około 40-50%, ubytkiem siły zgięcia stawu łokciowego o około 30-40% i ubytkiem siły chwytu o około 15%.
Z naszego bloga dowiesz się również, co to jest fizjoterapia i czym różni się od rehabilitacji.
Operacja zerwania przyczepu bicepsa
Leczenie operacyjne zerwania obwodowego przyczepu bicepsa wskazane jest u pacjentów młodych, aktywnych, pracujących fizycznie i chcących odzyskać pełną sprawność kończyny. Polega ono na ponownym przytwierdzeniu zerwanego ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia do miejsca swojego pierwotnego przyczepu.
W operacji zerwania przyczepu bicepsa stosuje się w tej chwili 2 techniki operacyjne: z jednym cięciem operacyjnym lub z dwoma cięciami operacyjnymi. Sposób stabilizacji ścięgna zależy od preferencji lekarza operującego i dostępnego sprzętu oraz implantów. Są 3 rodzaje stabilizacji ścięgna do kości:
- przez tunel kostny (technika dwóch cięć operacyjnych) bez użycia dodatkowych implantów – metoda polega na ponownym wszyciu ścięgna w kość,
- przy użyciu 2 kotwic pogrążonych w kości i doszyciu ścięgna do miejsca pierwotnego przyczepu,
- przy użyciu dedykowanego endobutona (rodzaj implantu) z dodatkową stabilizacją ścięgna w kości przy użyciu śruby.
Badania biomechaniczne wykazały, że największą wytrzymałość i siłę mocowania ścięgna do kości uzyskuje się przy użyciu trzeciej metody, czyli połączenia endobutona ze śrubą.
Postępowanie pooperacyjne po naprawie zerwanego ścięgna obwodowego mięśnia dwugłowego ramienia zależy od użytej techniki operacyjnej. Zastosowanie stabilizacji ścięgna przez endobuton wraz ze śrubą pozwala na wczesne wdrożenie ćwiczeń ruchowych, stopniowe zwiększanie zakresu ruchu oraz brak konieczności stosowania unieruchomienia zewnętrznego np. gipsu. Jeśli chodzi o czas leczenia zerwania bicepsa: okres powrotu do ćwiczeń siłowych lub pracy fizycznej po operacji zerwanego bicepsa to 6 miesięcy. Konkretny algorytm rehabilitacji i zalecenia pooperacyjne są ustalane z pacjentem i fizjoterapeutą w zależności od zastosowanej techniki operacyjnej.
Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda chirurgia barku.
Możliwe powikłania po operacji zerwanego bicepsa
Operacyjne leczenie zerwania bicepsa obarczone jest pewnym ryzykiem powikłań. Odpowiednio wykonana operacja przez wykwalifikowanego chirurga ortopedę zmniejsza ryzyko zjawisk niepożądanych. Niemniej jednak należy wiedzieć o możliwych komplikacjach. Wśród opisywanych powikłań obserwuje się:
- uszkodzenie gałęzi czuciowych nerwów przedramienia i związane z tym zaburzenia czucia powierzchownego po stronie bocznej przedramienia. Jest to najczęściej powikłanie tymczasowe i ustępujące samoistnie po 3-6 miesiącach (statystycznie około 9% operacji), do tej pory nie zaobserwowałem takiego powikłania w swojej praktyce,
- uszkodzenie gałęzi ruchowej nerwu promieniowego i związane z tym porażenie prostowników palców, jest to najczęściej porażenie przemijające samoistnie po upływie 3-6 msc. (statystycznie około 1-2% operacji), do tej pory nie zaobserwowałem takiego powikłania w swojej praktyce,
- skostnienia między kością łokciową i promieniową ograniczające rotację przedramienia,
- ponowne uszkodzenie przyczepu ścięgna,
- złamania kości promieniowej na skutek zbyt dużego kanału przy metodzie 2 cięć.
Leczenie zachowawcze i operacyjne zerwania dalszego przyczepu mięśnia dwugłowego w Form
W Form stosujemy obie formy leczenia tej dolegliwości. Leczeniem tego typu w naszej klinice zajmuje się ortopeda dr Filip Kucharczyk, specjalista w dziedzinie chirurgii ręki i nadgarstka oraz chirurgii łokcia. W swojej wieloletniej praktyce zdobył wszechstronne doświadczenie w leczeniu zachowawczym i operacyjnym zerwania obwodowego przyczepu mięśnia dwugłowego ramienia. Wykonuje operacje przy użyciu wszystkich wyżej wymienionych technik operacyjnych, preferując ostatnią z nich z uwagi na najkorzystniejsze właściwości biomechaniczne. Dr Filip Kucharczyk stosuje kompleksowe podejście do urazu wraz z doborem adekwatnych implantów oraz zaplanowaniem pooperacyjnej rehabilitacji po zerwaniu bicepsa we współpracy z wykwalifikowanymi fizjoterapeutami, zawsze starając się pomóc pacjentom w powrocie do pełni sił w możliwie najlepszy i najbezpieczniejszy sposób.
