Ból kręgosłupa piersiowego – przyczyny, objawy, leczenie (ćwiczenia)

Przeciążenie i ból kręgosłupa piersiowego – przyczyny, objawy, leczenie (ćwiczenia)

Kręgosłup piersiowy - krótka charakterystyka

Odcinek piersiowy to środkowa część naszego kręgosłupa. Zbudowany jest z 12 kręgów oddzielonych od siebie krążkami międzykręgowymi. W porównaniu z innymi częściami kręgosłupa ma stosunkowo małą ruchomość, za to jego mobilność i kształt ma dla nas kluczowe znaczenie. Poprzez połączenie z żebrami, kręgosłup piersiowy odgrywa ważną rolę w pracy klatki piersiowej, a w związku z tym i w oddychaniu. Jego problemy, urazy czy sztywność mogą ograniczać ruchomość i sprężystość klatki piersiowej oraz utrudniać głęboki oddech. Odcinek piersiowy i jego kształt (budowa) ma duże znaczenie w kwestii naszej sylwetki – postawy naszego ciała. Ograniczenie ruchomości tej części kręgosłupa lub zaburzenie w jego budowie, może przyczynić się do powstania i rozwoju różnego rodzaju objawów, nie tylko dotyczących odcinka piersiowego kręgosłupa.

Schorzenia odcinka piersiowego kręgosłupa:

Ten artykuł ma na celu przedstawić problemy przeciążeniowo – zmęczeniowe odcinka piersiowego. Prócz przeciążenia kręgosłupa piersiowego jest też liczna grupa schorzeń, które także mogą dotyczyć tej części kręgosłupa. Poniżej część z nich została wymieniona:

 

  • Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa – dotyka właściwie wszystkich struktur kręgosłupa. Może powodować jego sztywność, a wyrośla kostne, powstające w jej wyniku, mogą również drażnić okoliczne tkanki, dając objawy bólu w tym miejscu.
  • Dyskopatia – choroba polegająca na uszkodzeniu krążka międzykręgowego. W odcinku piersiowym ten problem nie pojawia się zbyt często, jednak tak jak w przypadku wszystkich dysków międzykręgowych, w odcinku piersiowym również może dojść do ich uszkodzenia.
  • Wady postawy – cały wachlarz wad wrodzonych oraz nabytych wskutek przebytych urazów, złamań czy nieprawidłowej pracy. Każde odchylenie osi kręgosłupa od fizjologicznej normy, a co za tym idzie całej postawy, może wywoływać dolegliwości bólowe i przyczyniać się chociażby do wczesnych zmian zwyrodnieniowych w najbardziej przeciążanych/obciążanych miejscach naszego szkieletu.
  • Problemy napięciowe – to stałe, nadmierne napięcie mięśni często mające podłoże psychiczne, wynikające np. ze stresu, które często prowadzi do powstania bólu w miejscu kumulacji największych napięć.
  • Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK)
  • Choroba reumatyczna prowadząca do znacznego ograniczenia ruchów kręgosłupa, a nawet jego usztywnienia
  • Choroby kardiologiczne – problemy sercowe często dają objawy bólu w okolicach mostka, klatki piersiowej, uczucie kłucia i pieczenia, a nawet promieniowania bólu do ramion.
  • Choroby płuc
  • Choroby oraz uszkodzenia obręczy barkowej i stawów barkowych
  • Neuralgia międzyżebrowa – uszkodzenie nerwów unerwiających mięśnie i skórę w obszarze międzyżebrowym.

Przyczyny przeciążenia i bólu odcinka piersiowego kręgosłupa

W porównaniu do listy chorób zaprezentowanych we wcześniejszej części artykułu, przeciążenie i ból kręgosłupa piersiowego jawią się raczej jako codzienna uciążliwość, a nie choroba, nie mniej jednak znaczna część społeczeństwa – bez względu na wiek i płeć – cierpi z ich powodu.

Należy pamiętać o tym, że aby zachować zdrowie i „dobrą kondycję” naszego kręgosłupa, potrzebujemy kilku czynników, które wpływają na nasz komfort i sprawność fizyczną. Mowa tu o: odpowiedniej ruchomości kręgosłupa, sprawnym aparacie więzadłowym, silnych i elastycznych mięśniach, a także prawidłowej sylwetce i właściwych, czyli zdrowych nawykach ruchowych.

Obecnie jednak mamy coraz więcej problemów z utrzymaniem tych czynników na odpowiednim poziomie. Ból i dolegliwości odcinka piersiowego to częsty problem osób wykonujących prace biurowe tj. informatyków, księgowych, stomatologów, osób pracujących przy kasach sklepowych, przy taśmach produkcyjnych czy wszystkich tych, którzy wykonują swój zawód przez wiele godzin w wymuszonej pozycji ciała.

Właśnie z powodu złej pozycji ciała, niezmienianej przez długi czas, powtarzanej każdego dnia, dodatkowo uzupełnionej o kanapowo – telewizyjny sposób spędzania wolnego czasu, stwarzamy idealne warunki do rozwoju bólu w odcinku piersiowym, ale także szeregu innych dolegliwości naszego ciała. Kiedy mówimy o złej pozycji ciała, będącej jedną z głównych przyczyn bólu kręgosłupa piersiowego mamy na myśli zaokrąglone plecy, pochyloną głowę, wysunięte do przodu barki. Taką pozycję wykonujemy w ciągu całego dnia pracy i w czasie wolnym niezliczoną ilość razy, ze względu na czynności, które wykonujemy. I tak należy popatrzeć na poniżej przedstawione czynności codzienne:

 

  • Praca przy komputerze – ramiona wyciągnięte do przodu, głowa pochylona nad dokumentami czy klawiaturą i długie godziny siedzenia;
  • Zmywanie naczyń – pochylona sylwetka, głowa pochylona, ramiona wyciągnięte do przodu dodatkowo wykonujące pracę;
  • Odkurzanie – pochylona sylwetka i średniej intensywności praca fizyczna, ale dalej z ramionami ciałem skierowanym do przodu;
  • Gotowanie – kilkanaście, kilkadziesiąt minut spędzonych w pozycji pochylenia nad blatem kuchennym;
  • Jazda samochodem – przy niewyregulowanym odpowiednio fotelu mamy znowu zgarbione plecy, głowę wysuniętą lekko do przodu, ramiona wyciągnięte do kierownicy i wymuszoną pozycję ciała, w której trwamy od kilku minut do kilku nawet godzin;
  • Odpoczynek na kanapie – miękkie oparcie równoznaczne jest z ustawieniem głowy w pochyleniu, z pleców w zgarbieniu. Taką samą pozycję wymusza oglądanie telewizji czy czytanie książki w leżeniu z dużą poduchą pod głową

 

Podsumowując, około 90% czynności wykonujemy w zgięciu kręgosłupa. Właśnie dlatego tak ważne jest, by szukać jak najwłaściwszych pozycji w pracy, w domu oraz w każdej, innej sytuacji, dodatkowo pamiętając o tym, by w przerwach i czasie wolnym zadbać o pełną ruchomość naszego kręgosłupa i stawów, bo nasze plecy, mięśnie, stawy, kręgosłup uwielbiają ruch!

Objawy przeciążenia kręgosłupa piersiowego i sztywności odcinka piersiowego

Wszystkie wymienione powyżej czynniki mogą prowadzić do wystąpienia różnych problemów w odcinku piersiowym kręgosłupa. Mówiąc o sytuacji, kiedy objawy są wynikiem przeciążenia kręgosłupa lędźwiowego, a nie urazu czy choroby, najczęściej spotykamy się z kłującym, ostrym bólem między łopatkami. Pacjenci umiejscawiają go często pod łopatką lub jako ból promieniujący wzdłuż kręgosłupa w kierunku szyi, lub niżej na odcinek piersiowy. Przy większym nasileniu bywa, że pojawia się promieniowanie do jednego z ramion i okolic karku po tej samej stronie. Czasami głęboki oddech bywa czynnikiem nasilającym dolegliwości. Dzieje się tak, ponieważ kręgosłup piersiowy jest połączony z żebrami, a głęboki oddech wymusza zdecydowanie większą pracę klatki piersiowej. W ostrym przypadku utrudnione lub niemal niemożliwe, z uwagi na rosnący ból, są ruchy głową szczególnie w jednym kierunku. Próba uniesienia wysoko ramion, ubranie się czy celowe, pełne wyprostowanie pleców bywa również czynnikiem wzmagającym ból.

W przypadku takich problemów dość charakterystyczne jest to, że ból nie jest stały. Pacjenci mają często swoje „ulubione” pozycje ciała, które sprawiają, że ból jest zdecydowanie mniejszy. Jednak każda ich zmiana wiąże się z narastaniem dolegliwości. Kolejną rzeczą często obserwowaną i słyszaną w wywiadzie z pacjentem, jest zmniejszenie dolegliwości po umiarkowanym wysiłku, który polegał na dużej ilości ruchu ciała przy niewielkich obciążeniach. Niestety stan ten nie jest trwały i często po odpoczynku ból wraca.

Kolejny czynnik mogący świadczyć o tym, że mamy do czynienia z objawami przeciążenia kręgosłupa lędźwiowego to fakt, że ból dość dobrze reaguje na lekkie leki przeciwbólowe z domowej apteczki.

Sposoby i pomysły jak nie dopuścić do bólu pleców. Jak pozbyć się bólu kręgosłupa piersiowego, kiedy już się pojawił?

Jak już mówiłem wcześniej, pozycja ciała przyjęta przez nas w trakcie pracy czy w czasie domowych czynności, ma duży wpływ na stan naszego kręgosłupa. Logiczne więc wydaje się, by w pierwszej kolejności zadbać o to, by ta pozycja była jak najbardziej poprawna, a co równie ważne, by nie trwać w jednej pozycji ciała zbyt długo.

W przypadku pracy biurowej kluczowe jest ustawienie monitora, który powinien być ustawiony na wysokości oczu osoby pracującej oraz klawiatury – żeby nie musieć pochylać głowy w trakcie pisania. Również bardzo ważne jest dobranie odpowiedniego fotela, który oprócz wygody, powinien być ergonomiczny, zapewniający prawidłowe ustawienie naszej sylwetki. Wszystkie te detale należy uwzględnić przy tworzeniu swojego stanowiska pracy dlatego, zanim kupimy fotel, poradźmy się swojego fizjoterapeuty, który nam doradzi czy nasz wybór jest trafny i odpowiedni dla nas.

Kiedy mówimy o pracach domowych i spędzaniu wolnego czasu najważniejsza jest świadomość i umiejętność dopasowania swojej pozycji do wykonywanych czynności tak, by była możliwie poprawna i nieprzeciążająca. Kiedy zmywamy, prasujemy czy gotujemy, starajmy się, żeby nasza pozycja była poprawna. Czasem wystarczy stanąć szerzej lub ugiąć lekko kolana, w ten sposób obniżając swoją pozycję, by nie pochylać się podczas wykonywanej pracy. Kiedy jest to możliwe, pomyślmy o możliwie wysokim ustawieniu np. deski do prasowania. Przy innych pracach pamiętajmy przede wszystkim o prostych plecach i o częstej zmianie pozycji – wystarczy co kilka minut wyprostować się, przeciągnąć, może wykonać kilka ruchów, żeby nasze plecy, a przy tym i całe ciało nie odczuło ciężaru wykonywanej pracy.

Dla wszystkich osób, które wiedzą bądź też czują, że ich praca negatywnie wpływa na kręgosłup i ich samopoczucie, z pomocą przychodzi wizyta u specjalisty fizjoterapii oraz ćwiczenia mające na celu rozruszać stawy i kręgosłup, rozluźnić mięśnie i zredukować negatywny wpływ obciążeń dostarczanych przez cały dzień.

Warto też podkreślić, że czas reakcji ma duże znaczenie. Zwykle im szybciej pojawi się na naszej drodze fizjoterapeuta, tym lepiej dla nas, gdyż szybciej jesteśmy w stanie się pozbyć dokuczliwych objawów. Nie warto czekać kilku dni, tylko najlepiej nawet pierwszego dnia, kiedy pojawi się ostrzejszy, utrudniający funkcjonowanie ból, wybrać się na konsultację do terapeuty. Podstawowy arsenał, który sprawdza się w tego typu przypadkach to: terapia manualna, w czasie której fizjoterapeuta pracuje nad napięciem mięśni i mobilizacją/manipulacją kręgosłupa, kinesiotaping jako czynnik wpływający na napięcie powięzi i mięśni, ćwiczenia mobilizujące kręgosłup i rozluźniające mięśnie oraz ewentualna farmakologia – działanie przeciwbólowe mające na celu złagodzenie bólu i przez to szybsze wyłączenie odruchowego, obronnego, wzmożonego napięcia naszego ciała. Farmakologia może mieć większe znaczenie u osób, które z bólem funkcjonują już dłuższy czas ( kilka – kilkanaście dni ).

Jak już w wielu miejscach wspomniałem, ćwiczenia mają nieoceniane znaczenie zarówno profilaktyczne, jak i terapeutyczne. Dlatego poniżej proponuję niewielki zestaw prostych ćwiczeń na ból kręgosłupa piersiowego – ukierunkowanych na uruchomienie odcinka piersiowego.

Leczenie bólu kręgosłupa lędźwiowego za pomocą ćwiczeń

Z uwagi na charakter ćwiczeń mających na celu leczenie przeciążenia kręgosłupa lędźwiowego, wszystkie należy wykonywać spokojnie, w równym tempie. Wykonując poszczególne powtórzenia, staramy się pracować jedynie do granicy dyskomfortu. Oznacza to, że kiedy podczas ruchu pojawia się: ciągnięcie, sztywność, odczuwalny dyskomfort, wtedy zatrzymujemy ruch. Z każdym powtórzeniem zakres ruchu może, a nawet powinien się powiększać, ale nie próbujemy zwiększać go na siłę. Lepiej wykonać większą ilość powtórzeń niż ćwiczyć z bólem, co mogłoby zaostrzyć, przynajmniej chwilowo, objawy.

Ćwiczenie nr 1

Stojąc w półprzysiadzie przy ścianie, plecy przyparte do ściany, głowa oparta o ścianę. Unoszenie wyprostowanych ramion do momentu, kiedy pojawia się ciągnięcie, dyskomfort lub kręgosłup zacznie odklejać się od ściany.

Ćwiczenie nr 2

Stojąc w półprzysiadzie przy ścianie, plecy przyparte do ściany, oparta głowa o ścianę. Dłonie grzbietową stroną oparte o ścianę. Nie tracąc kontaktu ze ścianą prowadzimy ramiona szeroko dążąc do pozycji z ramionami do sufitu.

Ćwiczenie nr 3

Koci grzbiet. Pozycja klęku podpartego. Staramy się, nie tracąc kontroli odcinka lędźwiowego, maksymalnie zgarbić („zgiąć”) odcinek piersiowy. Powrót do pozycji wyprostowanej.

Ćwiczenie nr 4

Klęk podparty. Jedna ręka na karku. Nie tracąc prawidłowego ustawienia odcinka lędźwiowego, rotacja tułowia – łokieć wraz z głową kieruje się do sufitu.

Ćwiczenie nr 5

Siad japoński. Siadamy na piętach, wykonujemy skłon „dążąc” klatką piersiową do podłoża. Ramiona wyciągnięte jak najdalej do przodu. Utrzymujemy pozycję kilka sekund.

Ćwiczenie nr 6

Pozycja leżenia bokiem. Noga będąca na górze zgięta, kolano i podudzie oparte o podłoże. Wykonujemy rotację tułowia, przenosząc ramię na drugą stronę. Głowa podąża za ręką. Kolano musi zostać przy podłożu.

Ćwiczenie nr 7

Pozycja leżąca na plecach, kolana zgięte. Wałek ułożony pod odcinkiem piersiowym (najlepiej zmienić ustawienie w trakcie ćwiczenia) Ręce zaplecione na karku, łokcie skierowane do przodu. Wykonujemy wyprost, nie tracąc ustawienia odcinka lędźwiowego.

Ćwiczenie nr 8

Pozycja leżenia bokiem, kolano nogi będącej na górze oparte o podłoże, przytrzymujemy je przeciwległą ręką. Wykonujemy rotację tułowia, kierując ramię skośnie w górę. Głowa podąża za ręką.

Ćwiczenie nr 9

Stojąc, uginamy lekko kolana, kontrola napięcia mięśni brzucha, wyprostowane plecy. Gumową taśmę zaczepioną np. o klamkę rozciągamy, prostując ramiona.

Ćwiczenie nr 10

W pozycji stojącej przy wyprostowanych plecach rozciągamy zaczepioną o klamkę taśmę, szeroko prowadząc ręce ugięte w łokciach. Łopatki mają mocno pracować, nie tracąc prawidłowej sylwetki.

Ćwiczenie nr 11

Stojąc, trzymamy taśmę na wysokości bioder. Jedna ręka przytrzymuje taśmę przy biodrze. Drugą ręką rozciągamy taśmę, prowadząc ramię skośnie w górę, nie tracąc prawidłowej sylwetki.

Ćwiczenie nr 12

Stojąc naprzeciw ściany, wtaczamy piłkę jak najwyżej. Na końcu wyciągamy ramiona jak najwyżej, jednocześnie rozciągając klatkę piersiową. Przytrzymujemy pozycję kilka sekund.

Ćwiczenie nr 13

Leżąc na piłce, piłka umieszczona na wysokości pod odcinka piersiowego, biodra wysoko, proste plecy. Rozciągamy taśmę do boku, trzymając ją w wyciągniętych do sufitu rękach.

Ćwiczenie nr 14

Leżąc na piłce, biodra wysoko. Ramiona wyciągnięte do sufitu. Lekko rozciągamy gumę i utrzymując jej rozciągnięcie, przenosimy ramiona za głowę. Przytrzymujemy pozycje 2-3 sek.

Nasi specjaliści w leczeniu schorzeń kręgosłupa piersiowego