Leczenie stawów kolanowego i biodrowego z wykorzystaniem endoprotezoplastyki i ortopedii rekonstrukcyjnej jest pewnego rodzaju ostatecznością. Tego typu procedury stosuje się w przypadkach, w których postęp choroby lub zmian patologicznych jest już tak zaawansowany, że trudno mówić o innych sposobach leczenia. Zanim jednak choroby i zmiany patologiczne w obrębie obu wspomnianych stawów osiągną takie stadium — istnieje możliwość leczenia zachowawczego i skutecznego spowalniania ich rozwoju. W efekcie można odsunąć w czasie konieczność zastosowania endoprotez lub niekiedy całkowicie tego uniknąć.
O zabiegach artroskopii i ich wykorzystaniu w ortopedii rekonstrukcyjnej stawów biodrowego i kolanowego, opowiada dr Michał Szyszka — specjalista Form w tej dziedzinie. Zapraszamy do obejrzenia i lektury.
Co to jest artroskopia?
Artroskopia jest to — w największym skrócie i uproszczeniu — sposób zajrzenia do wnętrza ludzkiego ciała bez konieczności jego otwierania. W przypadku ortopedii będzie to wizualizacja video określonej części lub okolicy narządu ruchu.
Artroskopia stosowana w ortopedii rekonstrukcyjnej i jest procedurą zabiegową, minimalnie inwazyjną o charakterze diagnostyczno-terapeutycznym. Dzięki artroskopii lekarz może od środka obejrzeć staw objęty procesem chorobowym i przeprowadzić określony zabieg leczniczy, który w całości lub częściowo zniweluje dokuczliwe objawy. Przy pomocy zabiegu artroskopii można usunąć schorzenia, które są lub mogą się stać przyczyną degradacji stawów, prowadząc z czasem do konieczności stosowania leczenia z wykorzystaniem endoprotezoplastyki. Tego typu zabiegi nazywane są artroskopowymi technikami operacyjnymi.
Co to są artroskopowe techniki operacyjne?
Jest to użycie artroskopu do przeprowadzenia zabiegów mało inwazyjnych we wnętrzu stawu. Artroskop pozwala zwizualizować pole operacyjne, ale samego zabiegu dokonuje się poprzez wprowadzenie specjalnego narzędzia chirurgicznego zaopatrzonego w wymienne mikrokońcówki robocze. Artroskopowe techniki operacyjne pozwalają „naprawiać” różnorodne schorzenia stawu bez konieczności jego rozległego otwierania — np. wygładzać chrząstki, usuwać ciała obce, likwidować przerosty błony maziowej, rekonstruować więzadła i łąkotki.
Na czym polega artroskopia kolana i biodra?
W trakcie zabiegu artroskopii — zarówno stawu kolanowego, jak i stawu biodrowego — lekarz specjalista korzysta ze specjalnego narzędzia do wizualizacji, czyli artroskopu. Ma ono kształt cienkiej, sztywnej rurki, jest wyposażone w kamerę i własne źródło światła. W celu wizualizacji stawu — wykonuje się minimalne nacięcie skóry i tkanek, które pozwala na wprowadzenie artroskopu do jego wnętrza. Kamera przekazuje obraz na ekran monitora LCD o wysokiej rozdzielczości. Dzięki widocznemu na monitorze wnętrzu stawu ortopeda może bardzo precyzyjnie ocenić uszkodzenia oraz stopień i charakter degradacji poszczególnych tkanek. Następnie może przeprowadzić precyzyjny zabieg poprzez wykonanie kolejnego mikrocięcia skóry i tkanek oraz wprowadzenie do stawu odpowiedniego narzędzia chirurgicznego do przeprowadzenia operacji artroskopowej.
Kiedy wykonuje się artroskopię stawu kolanowego i biodrowego?
Artroskopię powyższych stawów wykonuje się w sytuacjach, gdy mamy do czynienia przypadkami zaburzeń w obrębie tych stawów — takich jak konsekwencje problemów z osiowością kończyn, patologie związane z budową kości, konflikt udowo-panewkowy lub nieprawidłowości związane z zaburzeniami osadzenia miednicy. Dzięki artroskopii jesteśmy w stanie precyzyjnie diagnozować, ale przede wszystkim, podjąć leczenie, które pozwoli stwierdzić i usunąć przyczyny degeneracji tych stawów, opóźnić proces radykalnego leczenia związanego z zastosowaniem endoprotez, a niekiedy całkowicie mu zapobiec.
Wskazania do zabiegu artroskopii kolana i biodra
Zabieg artroskopii stawu kolanowego lub biodrowego powinny rozważyć zwłaszcza osoby, u których występują określone dolegliwości lub zmiany w ich obrębie. Do najczęstszych wskazań dla artroskopowych zabiegów operacyjnych należą:
- zerwanie więzadeł kolanowych (zwłaszcza przednich),
- zwyrodnienie stawu kolanowego,
- złamanie śródstawowe,
- niestabilność stawu,
- ograniczenie ruchomości stawu,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- zmiany nowotworowe,
- uszkodzenie chrząstki stawowej,
- uszkodzenie łąkotki,
- obecność ciała obcego w stawie.
Należy pamiętać, że w niektórych przypadkach mogą wystąpić przeciwwskazania do przeprowadzenia zabiegu, które są związane z możliwością wystąpienia powikłań. Są to najczęściej zaburzenia krzepnięcia krwi, stany zapalne skóry czy uczulenie na składniki środka znieczulającego.
Ile trwa zabieg artroskopii kolana lub biodra?
Jest to zawsze sprawa bardzo indywidualna i zależy od konkretnego przypadku. Zabiegi z wykorzystaniem artroskopowych technik operacyjnych — jeśli nie są one skomplikowane lub nietypowe — zazwyczaj trwają od 1 do 2 godzin. W przypadku artroskopii diagnostycznych zabieg trwa od kilkunastu minut do godziny, w zależności czy jest to wyłącznie diagnostyka, czy też wykonywane są pobrania płynu stawowego lub tkanek do dalszych badań laboratoryjnych bądź histopatologicznych.
Znieczulenie wykonywane jest podczas każdego zabiegu, co pozwala na ograniczenie dyskomfortu pacjenta do niezbędnego minimum.
Zabieg artroskopii przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym wokół tkanek otaczających staw, regionalnym — polegającym na podaniu leku do odcinka lędźwiowego kręgosłupa, bądź w znieczuleniu ogólnym (narkoza). Zastosowanie rodzaju znieczulenia zależy od przypadku i jest podejmowane wspólnie z anestezjologiem.
Jak wygląda i ile trwa rehabilitacja po artroskopii kolana lub biodra?
W związku z tym, że zabieg artroskopii jest mało inwazyjny i w czasie jego przeprowadzania tkanki ulegają minimalnej traumatyzacji, rekonwalescencja po zabiegu ulega znaczącemu skróceniu. Pacjenci po zabiegach artroskopii stawu biodrowego lub kolanowego mogą opuścić szpital jeszcze tego samego bądź następnego dnia. Ryzyko powikłań po artroskopowych zabiegach diagnostycznych lub operacyjnych jest bardzo niskie.
Jakie są zalecenia po artroskopii biodra i kolana?
O szczegółowych wskazaniach pozabiegowych pacjent jest informowany po zakończeniu operacji. Zalecenia te różnią się w zależności od typu zabiegu i stopnia ingerencji. W przypadku artroskopii diagnostycznej powrót do codziennych czynności możliwy jest zwykle już po kilku dniach. Jeśli oprócz diagnostyki następuje leczenie zabiegowe, okres ten ulega wydłużeniu. Po wykonaniu niektórych zabiegów, np. rekonstrukcyjnych, pacjent powinien przejść okres kilkutygodniowej fizjoterapii. Ćwiczenia po artroskopii biodra i kolana, które pacjent wykonuje wraz z fizjoterapeutą, mają przede wszystkim przywrócić prawidłowe zakresy ruchu stawów, odbudować masę mięśniową oraz zmniejszyć dolegliwości bólowe. Zaniedbanie prawidłowej rehabilitacji po artroskopii tych stawów może prowadzić do komplikacji i odnawiania się dolegliwości.
Udostępnij artykuł
